Czym się kierować przy wyborze odmiany rzepaku ozimego?

Innym ważnym kryterium doboru odmiany rzepaku ozimego do uprawy, oprócz wysokiego potencjału i stabilności plonowania, jest zimotrwałość. W warunkach klimatycznych Polski cecha ta jest bardzo istotna, chociaż nie w każdym roku. Co kilka lat mamy jednak sytuację, kiedy niskie temperatury powietrza w połączeniu z silnym wiatrem i brakiem okrywy śnieżnej powodują znaczące straty w uprawach, a w niektórych przypadkach konieczność likwidacji plantacji. Zimotrwałość roślin jest więc jednym z najważniejszych czynników decydujących o powodzeniu uprawy, w związku z czym, szczególnie na obszarach silnie narażonych na wymarzanie roślin, warto uprawiać odmiany o wysokiej zimotrwałości.

Alternatywą dla odmian klasycznych są odmiany półkarłowe. Są to odmiany o niskiej biomasie dostosowane do niskonakładowej, ekonomicznej technologii produkcji preferowanej głównie przez mniejsze gospodarstwa, właściciele dużych wybierają je ze względu na ułatwienie rozłożenia prac w gospodarstwie. Odznaczają się umiarkowanym tempem wzrostu, wytwarzają płaską rozetę przed zimą i nie wykazują tendencji do elongacji szyjki korzeniowej, dzięki czemu lepiej zimują. Tolerują one błędy agrotechniczne, jak na przykład wczesne siewy, wysokie zagęszczenie roślin czy opóźnione nawożenie wiosenne. Odmiany półkarłowe nie wymagają wysokiego nawożenia azotowego oraz stosowania regulatorów wzrostu. Dojrzewają wcześnie, a dzięki zredukowanej biomasie ich zbiór przebiega szybko i sprawnie. Ich poziom plonowania jest zwykle niższy niż u większości odmian o standardowej biomasie, jednakże ich technologia produkcji jest prostsza i tańsza. Wszystkie te cechy sprawiają, iż odmiany półkarłowe szybko zyskują na popularności wśród rolników.

W ostatnich latach coraz większym problemem dla producentów rzepaku w wielu rejonach Polski staje się kiła kapusty. Choroba ta na porażonych plantacjach prowadzi do stopniowego obniżenia plonów i w efekcie uniemożliwia uprawę rzepaku. Szczególnie zagrożone są stanowiska z cięższymi glebami, o niskim odczynie pH i o nieuregulowanych stosunkach wodnych. Patogen wywołujący chorobę bardzo łatwo przemieszcza się pomiędzy polami wraz z wodą lub na narzędziach i maszynach rolniczych. Ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby polega przede wszystkim na kilkuletniej przerwie w uprawie roślin krzyżowych na danym polu, utrzymaniu właściwego płodozmianu oraz zwalczaniu chwastów. W tej sytuacji najprostszym sposobem na utrzymanie produkcji rzepaku na zainfekowanych polach jest uprawa odmian tolerancyjnych na kiłę kapusty.

Oferta odmian rzepaku ozimego dostępnych w Polsce jest obszerna i zróżnicowana. Końcowy wynik produkcyjny uzależniony jest od wielu czynników, jednym z nich jest wybór odpowiedniej odmiany do uprawy. Przed podjęciem tej decyzji warto więc przeanalizować cechy poszczególnych odmian tak, aby wybrać produkt dopasowany do lokalnych warunków klimatyczno-glebowych, stosowanej technologii produkcji i własnych oczekiwań.