O ile ceny rzepaku pozostawały stabilne w ujęciu rocznym, o tyle w przypadku produktów będących wynikiem jego przerobu odnotowano dosyć istotne zmiany. Jeżeli chodzi o śrutę rzepakową, to jej średnie ceny sprzedaży netto w I kwartale 2013 roku kształtowały się na poziomie blisko 1110 zł/t i były aż o 55% większe niż w analogicznym okresie w 2012 roku, a także wyższe o 2% od cen w IV kwartale 2012 roku.
Śledź notowania zbóż i oleistych na Gospodarz.pl
Odmienne tendencje obserwowano w przypadku oleju rzepakowego. Jak wynika z danych MRiRW, przeciętne ceny sprzedaży netto oleju rafinowanego w pierwszych trzech miesiącach 2013 roku wyniosły 4145 zł/t i były o 8% niższe niż w tym samym okresie w 2012 roku i o 2% mniejsze wobec IV kwartału 2012 roku.
Na kształtowanie się cen skupu rzepaku, śruty i oleju w kraju duży wpływ ma m.in. sytuacja na europejskim i globalnym rynku oleistych. jeśli chodzi o światowy rynek oleistych, mimo zapowiedzi rekordowo wysokiej produkcji soi w Ameryce Południowej, do niedawna tempo przerobu i eksportu surowca z tamtego regionu było mniejsze od oczekiwano z uwagi na opóźniające się zbiory oraz problemy logistyczne.
W ciągu najbliższych tygodni sytuacja na tym rynku może pozostać napięta. Już teraz zasoby soi w Stanach Zjednoczonych są niewielkie, a w lipcu i sierpniu będą jeszcze mniejsze. Poza tym, zapasy rzepaku w UE kurczą się i na koniec sezonu 2012/2013 będą niższe niż w analogicznym okresie minionego roku.
Inaczej przedstawiają się perspektywy długookresowe. Według USDA, tegoroczna produkcja soi w Ameryce Południowej jest bardzo wysoka. Jednakże w połączeniu z mniejszym tempem przerobu i eksportu może się to przyczynić do wygenerowania wysokiej podaży surowca w okresie zbiorów soi w USA, czyli na przełomie III i IV kwartału bieżącego roku.
Tym bardziej, że według wstępnych szacunków USDA, tegoroczne zbiory soi w USA mogą przekroczyć 92 mln t, czyli będą większe od zeszłorocznych o 10 mln ton. Natomiast znaczne zasoby soi mogłyby pozwolić na odbudowę zapasów w krajach ją eksportujących. Ponadto mogą też stanowić czynnik oddziałujący w kierunku spadku cen.
Niemniej jednak, w przypadku upraw soi w Stanach Zjednoczonych, kluczowe znaczenie dla wielkości plonów mają warunki pogodowe w lipcu i sierpniu. Poza tym, wpływ na cenę soi i innych oleistych mają nie tylko uwarunkowania podażowo-popytowe, jak produkcja soi w USA, zapotrzebowanie zgłaszane przez Chiny, czy też globalny popyt na śrutę sojową, ale również nastroje na rynkach terminowych, ceny ropy naftowej czy kursy walutowe.
Zobacz także tematy poświęcone cenom oleistych na światowych giełdach
Jeżeli chodzi o rzepak w UE, zasoby unijnego surowca w sezonie 2013/2014 mogą być minimalnie większe niż w sezonie 2012/2013. Według prognoz Oil World, tegoroczne zbiory rzepaku w UE mogą osiągnąć poziom 19,9 mln t. W porównaniu z 2012 rokiem byłby to wzrost o 600 tys. t, czyli na poziomie 3%.
Uwzględniając spodziewane niższe zapasy na początku sezonu 2013/2014, a zatem 0,9 mln t wobec 1,3 mln na początku sezonu 2012/2013, to zasoby unijnego rzepaku mogą okazać się jedynie minimalnie wyższe niż w sezonie 2012/2013. Popyt importowy, zgłaszany przez UE, najprawdopodobniej pozostanie wysoki.
W przypadku Polski, wstępne prognozy zbiorów rzepaku w 2013 roku wskazują na możliwość wzrostu produkcji w porównaniu z 2012 rokiem. Według majowych prognoz ODA, mogą one wynieść blisko 2,1 mln t w stosunku do 1,9 mln t w 2012 roku. Również Oil World spodziewa się większej produkcji, bo do 2,2 mln t.
Czytaj także: Mniejszy światowy eksport śruty sojowej