Regulacje dotyczące możliwości zakazu GMO od kwietnia 2015 r.

GMO w UE

Zgodnie z nową dyrektywą, każda roślina zmodyfikowana genetycznie przeznaczona do uprawy w UE będzie musiała przejść dwuetapową weryfikację. Najpierw będzie to na szczeblu unijnym i zajmie się tym EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i Pasz), który może dopuścić lub nie dany zmodyfikowany organizm do upraw na terytorium Unii.

Następnie każde państwo członkowskie będzie miało możliwość zakazu uprawy takiego organizmu na swoim terytorium na podstawie listy przyczyn, jak: powody etyczne, cele polityki ochrony środowiska - ochrona określonych siedlisk, krajobrazu lub farm produkcji ekologicznej, zagospodarowanie przestrzenne w miastach i na obszarach wiejskich, użytkowanie gruntów, skutki społeczno-gospodarcze, dążenie do unikania obecności GMO w innych produktach, cele polityki rolnej, polityka publiczna.

Kraj unijny będzie mógł wybrać pomiędzy negocjowaniem z firmą biotechnologiczną, aby zrezygnowała np. z konkretnej uprawy GMO (np. kukurydzy) lub wykluczeniem właściwość (odporność na herbicyd), a także może wprowadzić zakaz z uzasadnieniem, które zostało wymienione na liście dopuszczalnych przyczyn.

Państwa wspólnotowe będą więc mogły zakazywać uprawy konkretnego organizmu, ich grup czy też ogólnie upraw GMO. Podstawą uzasadnienia zakazu nie będzie mogło jednak być bezpieczeństwo dla zdrowia lub środowiska oceniane przez EFSA.

Kraje członkowskie, które się zdecydują na uprawę GMO, będą zobowiązane do działań mających na celu zapobieganie zanieczyszczeniom u sąsiadów lub przez granice państw poprzez stosowanie odpowiednich stref buforowych, których wielkości jeszcze nie sprecyzowano oraz odpowiedzialności za zanieczyszczenia GMO.

Zmiana legislacyjna pojawiła się w Dzienniku Urzędowym KE z dniem 13 marca br. jako Dyrektywa PE i Rady UE/412/2015 z dnia 11 marca 2015 w sprawie zmiany dyrektywy WE/18/2001 w obrębie umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu uprawy organizmów zmodyfikowanych genetycznie – GMO na swoim terytorium. Po 2 latach Komisja będzie zobowiązana do aktualizacji załącznika dyrektywy WE/18/2001 art. 27 dotyczącego oceny ryzyka rolno-środowiskowego biorąc pod uwagę wytyczne z 2010 roku. Sprawozdanie dot. funkcjonowania tej dyrektywy KE musi opracować i przedstawić PE do 3 kwietnia 2019 r.

Wejście dyrektywy w życie nastąpi po 20 dniach od jej opublikowania, czyli od 2 kwietnia 2015 roku.