Problem dotyczy często rolników w wieku przedemerytalnym, którzy dotychczas byli ubezpieczeni w KRUS i liczą na ustalenie prawa do emerytury rolniczej w ciągu kilku najbliższych lat. O ile warunek zaprzestania działalności rolniczej wydaje się zasadny, to wymóg niepodlegania ubezpieczeniu w KRUS jest trudny do zrozumienia ponieważ pozbawia osoby w wieku powyżej 60 lat możliwości przejścia na emeryturę rolniczą w ciągu 5 lat i zmusza ich do opłacania składek w ZUS. Zarząd wnioskował o umożliwienie rolnikom wieku powyżej 60 lat, którzy chcą przekazać gospodarstwo innemu rolnikowi w ramach ww. poddziałania PROW, pozostanie w dotychczasowym systemie ubezpieczenia rolniczego na zasadzie domownika.
W odpowiedzi resort rolnictwa przedstawił następujące wyjaśnienia:
Zgodnie z przepisami § 16 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 598 oraz z 2017 r. poz. 1531):
„Beneficjent przez 5 lat od dnia przekazania gospodarstwa rolnego na rzecz przejmującego gospodarstwo rolne nie może:
1) podejmować działalności rolniczej;
2) podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników."
Jednocześnie, zgodnie przepisami § 4 ww. rozporządzenia:
„Warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, o którym mowa w § 2 ust. I p. kt 4, uważa się za spełniony, jeżeli po przekazaniu gospodarstwa rolnego łączna powierzchnia gruntów rolnych posiadanych lub współposiadanych przez rolnika i jego małżonka nie przekracza 0,5 ha, a działalność rolnicza prowadzona na tych gruntach służy wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych rolnika oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.".
Oznacza to, iż rolnik, który przekazał gospodarstwo w ramach poddziałania 6.5, może pozostawić na własne potrzeby 0,5 ha gruntów rolnych. Przedstawiona w Państwa piśmie propozycja dalszego podlegania beneficjentów przedmiotowego poddziałania ubezpieczeniu w KRUS stoi w sprzeczności z przepisami dotyczącymi ubezpieczenia społecznego rolników. Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników należy stwierdzić, że rolnik, który przekazał gospodarstwo w ramach poddziałania 6.5 PROW 2014-2020 zostawiając na własne potrzeby grunty o powierzchni nieprzekraczającej 0,5 ha, nie spełnia warunków do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Należy również podkreślić, że warunek niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS po przekazaniu gospodarstwa w ramach poddziałania 6.5, był jednym z ustaleń podjętych podczas negocjacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Propozycja wprowadzenia możliwości pozostania beneficjenta poddziałania w KRUS na zasadzie domownika wymagałaby zmiany Programu i uzgodnienia ze służbami Komisji Europejskiej.