Fundusze unijne przynoszą efekty

Realizacja programów operacyjnych w Polsce przebiega prawidłowo, na ogół osiągane były wymagane na koniec 2018 r. efekty finansowe i rzeczowe. Instytucje zarządzające tymi programami w zakresie polityki spójności Unii Europejskiej należycie monitorowały realizację programów, w razie potrzeby podejmowały działania zaradcze i naprawcze, przyczyniając się do osiągania zakładanych celów. Programy operacyjne określają sposób wdrażania funduszy, które Polska otrzymuje z UE na realizację celów objętych polityką spójności. W przypadku pięciu z 35 zbadanych projektów beneficjentów wystąpiły nieprawidłowości, które jednak, w ocenie NIK, na ogół nie miały zasadniczego wpływu na osiągnięcie zakładanych rezultatów. Beneficjenci naprawiali powstałe błędy jeszcze w trakcie kontroli NIK.

Fundusze unijne przynoszą efekty
Umowa Partnerstwa (UP) zawarta pomiędzy Polską a Komisją Europejską określa m. in. priorytety, warunki efektywnego i korzystania z unijnych funduszy na lata 2014-2020. Instrumentami realizacji UP są krajowe i regionalne programy operacyjne. Programy wraz z UP określają oczekiwane rezultaty oraz obowiązujące ramy finansowe i wdrożeniowe. Właściwą realizację programów koordynuje minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Minister Inwestycji i Rozwoju oraz zarządy województw jako instytucje zarządzające programami powinni zapewnić jak najlepsze wykorzystanie funduszy i osiągnięcie zakładanych rezultatów. Beneficjenci zaś są zobowiązani do osiągnięcia celów projektów i rezultatów opisanych w umowie o dofinansowanie.
 
Wcześniejsza kontrola NIK z 2017 r., dotycząca zarządzania wykorzystaniem środków UE na lata 2014-2020 w ramach polityki spójności, wykazała bardzo niski poziom wydatkowania środków unijnych oraz bardzo niski poziom zaawansowania realizacji w przypadku 60 spośród 192 osi priorytetowych krajowych i regionalnych programów operacyjnych. Jako oś priorytetową należy rozumieć grupę powiązanych ze sobą projektów mających wspólne cele, zdefiniowane w programie operacyjnym.
 
Komisja Europejska dokona przeglądu osiągniętych efektów tych programów w 2019 r. Niewykonanie wskaźników na poziomie celów pośrednich na 2018 r. może grozić utratą części środków i tym samym zmniejszeniem dofinansowania dla programu.
 
Dlatego NIK w 2018 r. ponownie zbadała stan realizacji programów operacyjnych, w których poziom zaawansowania stwarzał ryzyko niepełnego osiągnięcia celów pośrednich. Kontrola została przeprowadzona w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju oraz u 35 przedsiębiorców będących beneficjentami. Objęła ona okres od 1 stycznia 2014 do 18 stycznia 2019 r.
 
Najważniejsze ustalenia kontroli
 
Cele pośrednie programów operacyjnych na koniec 2018 r. zostały określone w tzw. ramach wykonania, tj. jako wskaźniki finansowe i rzeczowe w programach dla poszczególnych osi priorytetowych. Komisja Europejska uznaje cele pośrednie za osiągnięte, jeżeli wszystkie wskaźniki wykonania osiągnęły co najmniej 85% wartości celu pośredniego do końca 2018 r. W drodze odstępstwa, w przypadku gdy plany wykonania obejmują trzy lub więcej wskaźników, cele pośrednie lub końcowe priorytetu uważa się za osiągnięte, jeżeli wszystkie wskaźniki, z wyjątkiem jednego, osiągnęły co najmniej 85% wartości odpowiedniego celu pośredniego do końca 2018 r. Wskaźnik ten, który nie osiągnął 85% wartości odpowiedniego celu pośredniego, musi jednak osiągnąć co najmniej 75% wartości odpowiedniego celu pośredniego. NIK zbadała w tym zakresie realizację pięciu krajowych programów operacyjnych (PO):
  • Polska Wschodnia (PO PW),
  • Polska Cyfrowa (PO PC),
  • Inteligentny Rozwój (PO IR),
  • Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ),
  • Wiedza, Edukacja, Rozwój (PO WER),
a także realizację 16 regionalnych programów operacyjnych (RPO).

Czytaj dalej na następnej stronie...


Tagi:
źródło: