NIK o czystych technologiach węglowych

Czyste technologie węglowe

Polskie zasoby węgla kamiennego stanowią ponad połowę zasobów stałych paliw kopalnych Europy. Szansą na ich lepsze wykorzystanie jest rozwój tzw. czystych technologii węglowych, obejmujących naziemne i podziemne zgazowanie węgla, a więc konwersję węgla w tzw. gaz syntezowy wykorzystywany później jako paliwo lub surowiec  do dalszej przeróbki chemicznej. Technologie zgazowania węgla mogą również pomóc w dywersyfikacji dostaw surowców energetycznych do Polski.

Zainteresowanie metodą zgazowania węgla zwiększa się, m.in. za sprawą prawdopodobnie mniejszej szkodliwości nowych technologii dla środowiska naturalnego. Jednak naziemne gazowanie węgla jest mało rentowne, gdyż wymaga stworzenia rozbudowanej, kosztownej infrastruktury. Z kolei metoda podziemnego zgazowania węgla (PZW) nigdzie dotąd - poza Uzbekistanem - nie była wdrażana na szerszą skalę. Wykorzystanie tej technologii zależy więc przede wszystkim od specyficznej budowy geologicznej regionu. Spółki z branży wydobywczej postrzegają technologię podziemnego zgazowania węgla jako alternatywną metodę wydobycia niewielkich pokładów węgla zalegających na dużych głębokościach, przy których tradycyjna eksploatacja jest nierentowna lub nawet niewykonalna. W ocenie przedstawicieli branży wydobywczej, zastosowanie tej technologii może przyczynić się do zwiększenia zapotrzebowania na węgiel.

W ocenie NIK, aby możliwe było wdrożenie czystych technologii węglowych w Polsce, konieczne jest podjęcie intensywnej współpracy przez reprezentantów administracji państwowej i partnerów przemysłowych. Ich wspólne działania powinny dążyć do zapewnienia wsparcia dla przedsiębiorców w początkowym okresie wdrażania technologii, tj. w formie dotacji czy kredytów dla inwestorów. Istotna jest również zmiana przepisów w obszarze geologii i górnictwa. Prawo powinno dawać przedsiębiorcom gwarancję, że projekt komercyjny będzie mógł zostać zrealizowany w perspektywie długoterminowej. Ważnym czynnikiem warunkującym wdrożenie nowych technologii jest też bezpieczeństwo dla środowiska.

Aktualnie obowiązujące Prawo geologiczne i górnicze nie uznaje technologii podziemnego zgazowania węgla jako jednej z form wydobycia węgla. W tej sytuacji niemożliwe jest otrzymanie koncesji na wydobycie kopaliny tą metodą. Według Ministra Środowiska zmiany w prawie nie są możliwe bez nabrania pewności, że czyste technologie węglowe są bezpieczne dla środowiska. Aby można to było ocenić, niezbędne jest wdrożenie wersji demonstracyjnej eksperymentu, jednak to dopiero dalsza perspektywa.