Spirala kredytowa towarowych gospodarstw

Przedstawiono konieczność zmian w zakresie uregulowań pomocy dla gospodarstw rolnych w wyniku klęsk żywiołowych. Mimo wnioskowań  o uznanie np. „suszy” do Programu wsparcia (Uchwała RM z dn. 26.07.11r.)– nie została ona uwzględniona.

Pan Roman Nałęcz (na zdjęciu po prawej) z Lubuskiego Związku Rolników przedstawił  trudną sytuację towarowych gospodarstw rolnych, które od kilku lat borykają się z klęskami występującymi w regionie. Nie działają w sposób prawidłowy również ubezpieczenia rolnicze, w których ubezpieczyciele nie uwzględniają skutków suszy i innych wybranych klęsk pogodowych.

 

Dyskutowano również o nowelizacji ustawy o nieruchomościach rolnych, gdzie skrytykowano duży procent  (30 %) wyłączeń – „Ziemię kupią ci, którzy mają pieniądze i może się ona  stać przedmiotem spekulacji w najbliższym czasie!” – mówią rolnicy.

Obradom przewodniczył Władysław Piasecki- prezes LIR. W Lubuskim Forum Rolniczym udział wzięli szefowie wszystkich organizacji rolniczych oraz przedstawiciele instytucji: Członkowie Zarządu Lubuskiej Izby Rolniczej: Bogusław Pietrow – wiceprezes oraz Alfred Kałużny, Andrzej Kuziemski, Stanisław Madej. Uczestniczyli również: Mariusz Markiewicz – Centrum Narodowe Młodych Rolników, Zdzisław Janczałek – Lubuski Wojewódzki Związek Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Zielonej Górze, Roman Nałęcz i Stanisław Zawadzki – Lubuski Związek Rolników, Feliks Kijak – Wojewódzki Związek Rolników kółek i Organizacji Rolniczych w Gorzowie Wlkp., Ireneusz Ganczar – ZZR Samoobrona, dr Bogdan Wiatr – Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Wanda Cichowska – Lubuski Urząd Wojewódzki, Grzegorz Dłubek – Dyrektor Wydziału Gospodarowania Nieruchomościami, Lubuski Urząd Wojewódzki, Zbigniew Kołodziej – Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Lubuskiego,  Elżbieta Kwaśniewicz – Dyrektor LOR Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Andrzej Trzop – Kierownik BDSPB ARIMR, Stanisław Myśliwiec – Delegat KRIR, Roman Koniec – zastępca dyrektora OT ANR, Zbigniew Żywień – Dyrektor LODR Kalsk, Marek Żeromski -  dyrektor Departamentu Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi oraz Rafał Nieżurbida – wiceprzewodniczący Zielonogórskiej Rady Powiatowej LIR.

 

STANOWISKO

LUBUSKIEGO FORUM ROLNICZEGO

 z dnia 22 września 2011r.

w sprawie programu pomocowego dla gospodarstw poszkodowanych  klęską suszy

 

Organizacje rolnicze skupione w Lubuskim Forum Rolniczym reprezentujące rolników w województwie lubuskim  są  zaniepokojone brakiem ustanowienia programu pomocy publicznej dla rolników poszkodowanych w roku 2011  klęską suszy. Sytuacja w województwie jest znana Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi  z informacji przekazywanej przez monitoring  suszy rolniczej  jak i z pism Lubuskiej Izby Rolniczej i Pana Wicewojewody Lubuskiego skierowanego do Pana Ministra informującego o niekorzystnej sytuacji klimatycznej  i  konieczności ustanowienia pomocy  dla rolników poszkodowanych klęską suszy poza pomoc wynikającą  z de minimis i uzyskanie kredytu  preferencyjnego. Rolnictwo lubuskie ze względu na słabe gleby i długotrwały brak opadów w całym okresie wegetacji  zbóż i rzepaku zostało wyjątkowo mocno poszkodowane.  Na podstawie danych  z raportów monitoringu suszy zagrożenie suszą dla zbóż jarych trwało 100 dni dla zbóż ozimych 90 dni ,rzepaku i roślin strączkowych 80 dni.  Liczby te wskazują  że  kryterium zagrożenia suszą  /60 dni /  zostało dla upraw zbóż i rzepaku wysoko przekroczone. Susza w województwie  objęła 100%  gmin w uprawach zbóż  i  87%  gmin  w uprawach rzepaku i roślin strączkowych. Na podstawie uzyskanych  zbiorów szacowany spadek  plonów zbóż i rzepaku   można ocenić w gospodarstwach na słabych glebach na  40-50%.  

 

Komisje Wojewody szacujące straty spowodowane suszą wykazały  na podstawie sporządzonych  protokołów  straty w 1484 gospodarstwach na powierzchni  73 tys. ha na kwotę  wielkości  73,8 mln zł. Poza  wykazanymi stratami wskutek nadmiernych opadów w trakcie żniw powstały dalsze straty  w plonie i jakości ziarna .

 

Analiza występowania klęsk suszy w województwie lubuskim wskazuje na ich  wysoką częstotliwość,  której  przyczyną jest  słaba  jakość gleb. Użytki rolne klas V i VI zajmują   44,4%  powierzchni, klasy IV  40%  a klasy III  i wyższe zaledwie 15%  wskazuje to, że 85% użytków jest bardzo podatnych  lub podatnych na suszę. W ostatnich trzech latach stanowiących okres porównawczy do roku 2011 susze wystąpiły w roku 2008 obejmując  251 tys. ha upraw  na kwotę   136,6 mln.zł strat  oraz  w roku 2010  na powierzchni 23 tys ha   i  stratach 14,7 mln.zł. Należy podkreślić, że w roku 2010 podniesiono kryterium wartości progowych  wskazujących  na wystąpienie suszy w wyniku  tych zmian  statystyczny wymiar suszy uległ zmniejszeniu  niemniej spadki  plonów nadal są wysokie .

 

Wysokie ceny  pszenicy  i żyta  zastosowane jako przelicznik w wymiarze zobowiązań wobec Agencji Nieruchomości Rolnych  i gmin spowodują skokowy wzrost  zobowiązań z  tytułu czynszów, podatków czy nabycia nieruchomości rolnych. Zobowiązania  rolników wobec  ANR  przy cenie pszenicy  za  I  półrocze    93,7 zł za decytonę wzrastają do analogicznego okresu 2010 roku  o  95%  a do średniej ceny rozliczeniowej  z  trzech ostatnich lat o 50%. Podobnie wysoki  wzrost wystąpi wobec gmin z tytułu podatku rolnego rozliczanego w ekwiwalencie żyta.

 

Należy zaznaczyć  że planowane dochody  Agencji Nieruchomości Rolnych  jak i gmin  w takiej  skali wzrostu nie były  brane pod uwagę  przy tworzeniu  ich budżetów  dlatego  też argument, że zastosowane ulgi   pogorszą  planowane  dochody   tych instytucji nie jest w pełni zasadny. Z tego względu  program pomocowy dla  gospodarstw  rolnych poszkodowanych suszą,  w których  straty  szacowane przez Komisje Wojewody  wykazały   spadek dochodów  powyżej  30%  powinien  uwzględniać pomoc  w ulgach i umorzeniach   zobowiązań  powyżej de minimis  tym bardziej,  że limit ten jest w większych  gospodarstwach wykorzystany  a  ceny  pszenicy i żyta  z I półrocza  2011r.  nie odzwierciedlają  cen uzyskiwanych przez rolników  lecz są wynikiem  spekulacji pośredników i importerów zbóż.

 

Problem  skokowego wzrostu zobowiązań   wobec Agencji i gmin oraz wzrostu cen nawozów i innych środków produkcji sezonie 2011-2012 dotknie wszystkich rolników lecz szczególnie ostro wystąpi  w gospodarstwach, które poniosły wysokie straty  spowodowane suszą  oraz posiadają  zadłużenie w postaci niespłaconych kredytów  i  innych zobowiązań  spowodowane klęskami  żywiołowymi w tym  suszą  z lat 2008 i 2010.

 

Przedstawiając sytuację w rolnictwie województwa spowodowaną czynnikami  niezależnymi od rolników  posiadających  gospodarstwa na słabych glebach oczekujemy  programu pomocowego adresowanego dla rolników poszkodowanych klęską suszy uwzględniający nie tylko możliwość  uzyskania kredytu preferencyjnego lecz ulg i umorzeń w zobowiązaniach wobec KRUS, ANR i gmin wykraczających poza limit pomocy  de minimis.

 

 Podpisali:

Władysław Piasecki, Lubuska Izba Rolnicza

Zdzisław Janczałek, LWZRKiOR w Zielonej Górze

Stanisław Zawadzki, Lubuski Związek Rolników

Ireneusz Ganczar, LWZZR „Samoobrona”

Feliks Kijak, WZRKiOR w Gorzowie Wlkp.

Mariusz Markiewicz, ZZ CNMR