Dobre sąsiedztwo roślin

Istotną rolę niewątpliwie odgrywa następstwo roślin po sobie, jednakże równie ważne, a niedoceniane jest sąsiedztwo roślin. Można to trochę porównać do zależności międzyludzkich, a zwłaszcza sąsiedzkich.

Ale wracając do tematu każda z roślin, w mniejszym bądź większym stopniu, wydziela substancję chemiczne, charakterystyczne dla danego gatunku. Substancje te nazywają się fitoncydami i mają za zadanie chronić rośliny przed szkodnikami.  Fitoncydy wykazują działanie grzybobójcze, bakteriobójcze, a nawet mogą hamować rozwój larw owadów, jak również działają odstraszająco na niektóre szkodniki.

Sąsiedztwo bazylii pomaga w walce z mączniakiem ogórka

Fitoncydy emitowane przez niektóre rośliny mogą bardzo wyraźnie oddziaływać na wzrost „sąsiadów”. Sąsiadujące ze sobą rośliny mogą sobie przeszkadzać albo pomagać, mogą stanowić podporę lub osłonę przed wiatrem, wspólnie wykorzystywać składniki pokarmowe i światło albo w niekorzystnych sytuacjach wzajemnie je sobie zabierać. Poszczególne sąsiadujące ze sobą gatunki roślin wpływają w różny sposób na swój wzrost i rozwój poprzez produkty przemiany materii i inne substancje wydzielane przez ich liście albo korzenie, wtedy nawet mogą się zmienić właściwości środowiska. To zjawisko nazywane jest allelopatią. Substancje wydzielane przez jedne rośliny i oddziałujące na inne nazywają się koliny. Gatunki nieodporne na dane substancje słabiej rosną, a niekiedy giną. Te same związki w odniesieniu do innych gatunków mogą działać stymulująco na ich wzrost. Związki allelopatyczne wykazują zróżnicowane spektrum działania, dlatego wiedza o sympatiach i antypatiach roślin pozwoli na wydajniejsze wykorzystanie terenu oraz pozwoli zapobiec wahaniom plonów przez antagonistyczne działanie niektórych roślin.

I tak pory dobrze jest wysadzać blisko marchwi, która stymuluje ich wzrost. Również pomidory, cebula, groch i rzepa lubią jej sąsiedztwo. Rzodkiewkę warto wysiać obok sałaty. Sałata działa odstraszająco na szkodniki atakujące rzodkiewkę. W walce z pasożytami będą wzajemnie się wspierać kapusta i pomidory. Za kapustą siejemy ogórki. Buraki najlepiej rosną przy selerach. W pobliżu powinno znaleźć się miejsce dla pietruszki. Groch lubi towarzystwo kopru, fasola - dyni i szpinaku. Uprawiane współrzędnie z warzywami zioła polepszają ich smak, jednocześnie odstraszając swym zapachem szkodniki. Mięta chroni przed mszycami i pchełkami. Bazylia pomoże nam w walce z mączniakiem ogórka. Czosnku nie znoszą owady, myszy a także nornice i ślimaki. Kwiaty roślin przyprawowych mogą wabić pszczoły, co ma duże znaczenie w przypadku warzyw dyniowatych zapylanych przez nie. Rośliny ozdobne też są naszymi sprzymierzeńcami w staraniach o wyższe plony. Buraki zyskują na sąsiedztwie z astrami, nagietki chronią przed szkodnikami rozsadę pomidorów. Dobrym połączeniem jest róża z pietruszką lub czosnkiem. Wysiana na brzegach grządek aksamitka chroni pomidory i truskawki przed nicieniami.

Wśród krzewów czy drzew owocowych nie należy uprawiać warzyw. Warto tam wysiać facelię” koper, gorczycę białą” łubin wieloletni. Facelia wzbogaca glebę w fosfor i potas, łubin pozostawia azot i wapń. Niekorzystnie na drzewa owocowe wpływają niektóre kwiaty, m.in. orliki, peonia, miłek wiosenny.

Pomidory lubią sąsiedztwo pora, natomiast fasola powinna być uprawiana obok selera

Dobrymi towarzyszami są lak i naparstnica, które działają stymulująco. Nasturcja przyciągając do siebie mszyce, zapobiega ich inwazji na drzewka owocowe. Przed wieloma chorobami chroni chrzan, czosnek i szczypiorek. Truskawki powinny rosnąć w pobliżu cebuli, która zapobiega szarej pleśni. W przypadku malin zalecany jest siew niezapominajki odstraszającej kistnika malinowca. Nieco miejsca poświęćmy pod uprawę roślin przyciągających pszczoły. Istotnym elementem na działce ekologicznej może być żywopłot. Przede wszystkim chroni przed wiatrem, ogranicza mechaniczne uszkodzenia roślin, może odstraszać szkodniki” stanowić barierę dla nasion chwastów. Te zadania doskonale spełniają rzędy kukurydzy, malin czy słonecznika. Zrezygnujmy z głogu, berberysu i tarniny, które hamują rozwój upraw.

Jak widać tych zależności jest sporo, a o wielu z pewnością jeszcze nic nie wiemy, mimo to wiedza ta z pewnością przyczyni się do zmniejszenia lub zaniechania chemizacji w ogródkach i warzywnikach.

Dobre sąsiedztwo w skrócie:

- kalarepa dobrze rośnie w towarzystwie buraków ćwikłowych, cebuli, ogórków, selera i grochu,

- rzodkiewka lubi sąsiedztwo grochu, sałaty, szpinaku, cebuli i truskawek,

- burak ćwikłowy najlepiej rośnie obok fasoli karłowej, kalarepy, cebuli, sałaty, pomidorów, pora i selera,

- pietruszka ma dobry wpływ na pomidory, ogórki, selery, rzodkiewkę i ... różę!

- marchew dobrze rośnie obok szczypiorku, cebuli, sałaty, kopru, grochu i fasoli,

- seler lepiej rośnie, gdy ma za sąsiada fasolę karłową, pora, pomidora, warzywa kapustne, ogórki, czosnek i buraki,

- fasola powinna być uprawiana obok dyni, ogórków, koperku, selera, grochu, szpinaku, porów lub kukurydzy,

- fasolka szparagowa najlepiej się udaje obok truskawek,

- groch dobrze wpływa na ogórki, marchew, kukurydzę cukrową, rzodkiewkę, fasolę, rzepę a zwłaszcza na ziemniaki,

- pomidory doskonale rosną w towarzystwie kapusty, selera, pietruszki.