I. CEL KONTROLI
Celem kontroli było sprawdzenie wykonywania przez
podmioty gospodarcze zaleceń pokontrolnych wydanych podczas kontroli
jakości handlowej (planowych i doraźnych zleconych przez Głównego
Inspektora JHARS i/lub wojewódzkiego inspektora JHARS) oraz zachowania
określonego terminu ich realizacji, na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych.
II. ZAKRES KONTROLI
Kontrolę przeprowadzono w 185 podmiotach gospodarczych, którym wydano
zalecenia pokontrolne, w tym głównie w piekarniach (56 podmioty),
zakładach garmażeryjnych (25), zakładach mięsnych (22), podmiotach
zajmujących się obrotem i sprzedażą świeżych owoców i warzyw (14),
mleczarniach (13).
Kontrolą objęto podmioty, którym wydano zalecenia pokontrolne dotyczące nieprawidłowości:
- w zakresie znakowania – 162 jednostki,
- w zakresie parametrów fizykochemicznych – 37 jednostek,
- w zakresie cech organoleptycznych – 6 skontrolowanych jednostek.
Należy zaznaczyć, że w wielu jednostkach zalecenia dotyczyły kilku z ww. nieprawidłowości.
W toku kontroli w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych
dotyczących nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych
pobrano 63 próbki, w tym: 33 próbki przetworów z mięsa czerwonego, 9
próbek przetworów mlecznych, 7 próbek wyrobów garmażeryjnych, 5 próbek
makaronu, 4 próbki wyrobów czekoladowych oraz 5 próbek innych artykułów.
III. WYNIKI KONTROLI
Zaleceń pokontrolnych nie zrealizowało 26 podmiotów (14,1 % podmiotów
objętych kontrolą), w tym głównie: podmioty zajmujące się obrotem i
sprzedażą świeżych owoców i warzyw (6 jednostek), podmioty produkujące
wyroby piekarskie i ciastkarskie (5 jednostek), podmioty produkujące
przetwory z mięsa czerwonego (4 jednostki), podmioty produkujące
przetwory owocowe i warzywne (2 jednostki), podmioty produkujące
przetwory mleczne (2 jednostki), podmioty produkujące wyroby
garmażeryjne (2 jednostki).
Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano jakość 10 partii różnych artykułów, w tym ze względu na:
-
cechy organoleptyczne, tj. niewłaściwą strukturę i konsystencję
twarogu, grudkowatą, lekko luźną, - 1 partia przetworu mlecznego,
- parametry fizykochemiczne:
-
zawyżoną zawartość tłuszczu do 2,36 p.p., zaniżoną zawartość tłuszczu
do 1,2 p.p., zawyżoną zawartość wody o 1,2 p.p. - 5 partii przetworów
mlecznych,
- zaniżoną zawartość białka do 2,4 p.p., zawyżoną
zawartość tłuszczu o 5,3 p.p., zawyżoną zawartość soli o 0,5 p.p.,
zawartość skrobi – 0,3%, przy braku deklaracji obecności skrobi na
etykiecie produktu – 4 patie przetworów z mięsa czerwonego,
- zawyżoną zawartość soli o 0,4 p.p. – 1 partia wyrobu garmażeryjnego.
W przypadku 4 z 10 zakwestionowanych artykułów, badania laboratoryjne
wykazały niewłaściwą jakość handlową w stosunku do deklaracji producenta
ze względu na tę samą wadę:
- śmietana homogenizowana 18% - zaniżenie zawartości tłuszczu,
- śmietanka pasteryzowana 30% i ser twarogowy półtłusty - zawyżenie zawartości tłuszczu,
- szynka tyrolska, produkt blokowy średnio rozdrobniony - zaniżenie zawartości białka.
Ponadto, badania laboratoryjne wykazały, że w przypadku:
- 2
przetworów z mięsa czerwonego i 1 wyrobu garmażeryjnego stwierdzono tę
samą wadę co w innym przetworze tego samego producenta kwestionowanym
podczas wcześniejszej kontroli,
- 1 przetworu mlecznego i 1 przetworu z mięsa czerwonego stwierdzono inne wady niż kwestionowane podczas wcześniejszej kontroli,
-
1 przetworu mlecznego stwierdzono zawyżoną zawartość tłuszczu,
natomiast podczas wcześniejszej kontroli zakwestionowano zaniżoną
zawartość tłuszczu.
IV. SANKCJE
W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami
wojewódzcy inspektorzy IJHARS wydali ogółem 27 decyzji
administracyjnych, w tym:
10 decyzji administracyjnych na podstawie art. 29 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, w tym:
- 7 decyzji nakazujących poddanie artykułów rolno-spożywczych zabiegom mającym na celu doprowadzenie do prawidłowego znakowania,
- 3 decyzje zakazujące wprowadzenia do obrotu artykułów o niewłaściwej jakości handlowej,
17 decyzji w celu wymierzenia kar pieniężnych, w łącznej kwocie 39 764 zł, w tym:
-
6 decyzji w łącznej kwocie 16 500 zł, za nie usunięcie
nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli w terminie określonym w
zaleceniach pokontrolnych,
- 6 decyzji w łącznej kwocie 18 764 zł,
za ponowne wprowadzanie do obrotu produktu tego samego rodzaju, który
nie odpowiada jakości handlowej ze względu na tę samą wadę,
- 2 decyzje w łącznej kwocie 1000 zł, za wprowadzanie do obrotu artykułów
o niewłaściwej jakości handlowej,
- 3 decyzje w łącznej kwocie 3 500 zł, za wprowadzanie do obrotu artykułów zafałszowanych.
Ponadto,
przekazano 10 zaleceń pokontrolnych do podmiotów, w których stwierdzono
nieprawidłowości. W związku z niezrealizowaniem zaleceń pokontrolnych w
4 jednostkach, które prowadzą sprzedaż świeżych owoców i warzyw
wystosowano zalecenia pokontrolne do zarządów firm. Pozostałe zalecenia
dotyczyły nieprawidłowości stwierdzonych w zakresie znakowania pieczywa,
przetworów mlecznych, soków owocowych, wyrobów garmażeryjnych oraz
wyrobu ciastkarskiego. Dodatkowo na osoby odpowiedzialne za stwierdzone
nieprawidłowości nałożono 8 mandatów karnych, na łączną kwotę 2 350 zł.
V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
W I kwartale 2011 roku po raz pierwszy wszystkie wojewódzkie
inspektoraty JHARS jednocześnie przeprowadziły kontrolę planową
sprawdzającą realizację zaleceń pokontrolnych wydanych podczas
wcześniejszych kontroli planowych i doraźnych.
W wyniku kontroli
można stwierdzić, że większość skontrolowanych producentów żywności, tj.
85,9%, biorąc pod uwagę wady towarów wyszczególnione w zaleceniach
pokontrolnych, dokonało zmian przede wszystkim w zakresie technologii
produkcji lub nadzoru nad produkcją oraz w oznakowaniu produktów
wprowadzanych do obrotu.
Zweryfikowanie wykonania zaleceń
pokontrolnych było utrudnione w przypadku zaprzestania przez producentów
produkcji kwestionowanych wyrobów lub braku na stanie magazynowym tych
produktów, jak również asortymentów podobnych zawierających na
opakowaniach te same informacje lub posiadających cechy porównywalne w
zakresie parametrów fizykochemicznych.