Dopłaty bezpośrednie i obszarowe 2023 – płatności końcowe

W okresie od 15 marca do 25 lipca 2023 r. za pomocą systemu informatycznego Agencji (aplikacja eWniosekPlus) wnioski o przyznanie płatności na rok 2023 złożyło 1,24 mln rolników. We wnioskach tych rolnicy ubiegali się o przyznanie płatności bezpośrednich, przejściowego wsparcia krajowego, płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (płatność ONW) w ramach planu strategicznego 2023-2027, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne i płatności ekologiczne w ramach PROW 2024-2020 oraz w ramach planu strategicznego 2023-2027, a także o płatności zalesieniowe w ramach PROW 2007-2013, PROW 2014-2020. Rolnicy ubiegający się o przyznanie płatności bezpośrednich mogli od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2023 r. złożyć, za pomocą aplikacji eWniosekPlus, żądanie przyznania płatności dla małych gospodarstw. Żądania te zostały złożone przez blisko 190 tys. rolników.

Płatności bezpośrednie

W ramach płatności bezpośrednich rolnicy mogli ubiegać się o: podstawowe wsparcie dochodów, płatność redystrybucyjną, płatność dla młodych rolników, wsparcie dochodów związane z produkcją do zwierząt (płatność do krów, płatność do bydła, płatność do owiec, płatność do kóz), wsparcie dochodów związane z produkcją roślinną (płatność do buraków cukrowych, płatność do chmielu, płatność do lnu, płatność do konopi włóknistych, płatność do pomidorów, płatność do truskawek, płatność do ziemniaków skrobiowych, płatność do roślin pastewnych, płatność do roślin strączkowych na nasiona), schematy na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt (ekoschematy powierzchniowe - obszary w roślinami miododajnymi, prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin, biologiczna ochrona upraw, retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych, rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi (9 różnych praktyk), i dobrostan zwierząt (13 wariantów). Podkreślić należy, że płatności w ramach ekoschematów (zarówno powierzchniowych, jak i dobrostanowych) wdrażane były po raz pierwszy w roku 2023 w ramach płatności bezpośrednich.

Koperta finansowa na realizacje płatności bezpośrednich (100% finansowania z UE) i przejściowego wsparcia krajowego (100% finansowania z budżetu krajowego) wynosi blisko 17 mld zł. Pierwsze rozdysponowanie środków finansowych nastąpiło w okresie od 16 października do 30 listopada 2023 r. w formie zaliczek na poczet płatności bezpośrednich (z wyłączeniem ekoschematów powierzchniowych i dobrostanu zwierząt). Agencja wypłaciła zaliczki dla 1,201 mln rolników (96,86% rolników potencjalnie kwalifikujących się do zaliczek) na kwotę 8,071 mld zł.

Od 1 grudnia 2023 r. Agencja rozpoczęła, na podstawie wydanych przez Kierowników Biur Powiatowych, decyzji w sprawie przyznania płatności realizację płatności końcowych. Do dnia 30 stycznia 2024 r. decyzje zostały wydane dla 612,3 tys. rolników na kwotę do realizacji (po odjęciu zaliczek) wynoszącą ponad 801,5 mln zł. Wskazać należy, że tylko w ciągu ostatnich 10 dni kierownicy Biur Powiatowych wydali 73,5 tys. decyzji o przyznawaniu płatności na kwotę do realizacji wynoszącą 134,5 mln zł.

Jednocześnie Agencja informuje, że zostało wdrożone oprogramowanie w zakresie kontroli administracyjnej dla ekoschematów powierzchniowych (ok. 340 tys. wniosków) i rozpoczęto kontrolę administracyjną wniosków. Na podstawie wyników tej kontroli zostaną przygotowane dane niezbędne do określenia stawek płatności dla ekoschematów powierzchniowych. Decyzje w sprawie przyznania płatności bezpośrednich uwzględniające ekoschematowe płatności powierzchniowe będą wydawane od 26 lutego 2024 r. co pozwoli na realizację przyznanych płatności już w pierwszych dniach marca. Ze względu na okresy referencyjne kończące się dla niektórych wariantów w dobrostanie zwierząt 14 marca 2024 r. decyzje dla rolników ubiegających się w ramach płatności bezpośrednich o płatności dobrostanowe (ok. 94 tys. rolników) będą wydawane w kwietniu 2024 r. i na bieżąco będą realizowane wypłaty.

Przedstawiając powyższe należy stwierdzić, że Agencja w pełni przygotowała aplikację eWniosekPlus, która pozwoliła ponad 1,24 mln rolnikom złożyć wnioski o przyznanie płatności na rok 2023, a także złożyć żądanie przyznania płatności dla małych gospodarstw. Podejmowane przez Agencję działania umożliwiły przeprowadzenie systemowej kontroli administracyjnej wniosków, realizację zaliczek, czy też realizację płatności końcowych. Zaplanowany harmonogram wdrożeń modyfikacji systemowych jest w pełni realizowany, a mając na uwadze przepisy ustawy o planie strategicznym wskazujące 31 maja br. jako końcowy termin na wydanie decyzji Agencja zapewnia, że termin ten będzie dotrzymany i płatności zostaną zrealizowane do 30 czerwca 2024 r. Tym samym nie można twierdzić, że realizacja płatności bezpośrednich w Polsce jest opóźniona.

Płatności ONW

W roku 2023 wnioski o przyznanie płatności ONW złożyło 780 tys. rolników, a szacowana koperta finansowa wynosi 1,39 mld zł. W okresie od 16 października do 30 listopada 2023 r. Agencja wypłaciła zaliczki dla 734 tys. rolników (95,67 % rolników potencjalnie kwalifikujących się do zaliczek) na kwotę 1,094 mld zł.

Realizacja płatności ONW rozpoczęła się z dniem 1 grudnia 2023 r. Do dnia 30 stycznia 2024 r. Kierownicy Biur Powiatowych Agencji wydali decyzje w sprawie przyznania płatności ONW dla 343,6 tys. rolników. Ze względu na wypłacone zaliczki kwota do realizacji wynosi 67,9 mln zł. Wskazać należy, że tylko w ciągu ostatnich 10 dni kierownicy Biur Powiatowych wydali 45,3 tys. decyzji o przyznawaniu płatności ONW na kwotę do realizacji wynoszącą 13 mln zł. Termin na wydanie decyzji upływa w dniu 31 maja 2024 r., a termin realizacji płatności upływa w dniu 30 czerwca 2024 r. Liczba wydanych decyzji i zrealizowana kwota płatności świadczą o działających systemach Agencji, a dane te wskazują na brak zagrożenia w terminowej ich realizacji.

Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne, płatności ekologiczne i płatności zalesieniowe

W roku 2023 rolnicy złożyli wnioski o przyznanie:

Realizacja powyższych płatności rozpoczęła się w grudniu 2023 r. Do 30 stycznia 2024 r. kierownicy Biur Powiatowych Agencji wydali decyzje w sprawie przyznania:

Wskazać należy, że tylko w ciągu ostatnich 10 dni kierownicy Biur Powiatowych wydali 8,3 tys. decyzji o przyznawaniu płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych i płatności zalesieniowych na kwotę do realizacji wynoszącą 121 mln zł.

Kierownicy Biur Powiatowych wydawali także decyzje w sprawie przyznania płatności zalesieniowych z PROW 2004-2006. Do 30 stycznia 2024 r. zostało wydanych 7,65 tys. decyzji w sprawie przyznania płatności na kwotę 61,43 mln zł.

Podkreślenia wymaga fakt, iż decyzje dla wniosków o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych i płatności zalesieniowych w ramach PROW 2007-2020, PROW 2024-2020, kierownicy Biur Powiatowych zobowiązani są wydać na podstawie ustawy do dnia 29 lutego 2024 r., a płatności powinny być zrealizowane do 30 czerwca 2024 r. Stan zaawansowania obsługi wniosków i realizacji płatności wskazuje na brak zagrożenia w tych działaniach.

W składanych do ARiMR wnioskach  o przyznanie płatności na rok 2023 rolnicy mogli ubiegać się także w ramach Planu strategicznego o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych i płatności zalesieniowych. O przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych z PS 2023-2027 wnioski złożyło 14,8 tys. rolników, natomiast o przyznanie płatności ekologicznej z PS 2023-2027 wnioski złożyło 6,6 tys. rolników. Wydawanie decyzji w sprawie przyznania płatności dla tych schematów i ich realizacja rozpocznie się w marcu 2024 r. Termin na wydanie decyzji, zgodnie z ustawą o planie strategicznym, upływa w dniu 31 maja 2024 r, a termin realizacji płatności upływa w dniu 30 czerwca 2024 r. Nie stwierdza się opóźnień ani zagrożeń dla terminowej realizacji płatności dla tych działań.

ARiMR uprzejmie informuje, że realizacja kampanii dopłat obszarowych za rok 2023 przebiega sprawnie w zakresie zarówno merytorycznym, jak i informatycznym. Jednocześnie zostały uruchomione przygotowania do realizacji kampanii 2024.