Sąsiadów warto poznawać - relacja z wizyty studyjnej na Słowacji

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie w dniach 4-8 kwietnia 2011 roku było organizatorem seminarium połączonego z wyjazdem studyjnym na Słowację dla doradców współpracujących z LGD pod nazwą: "System wsparcia LGD we wdrażaniu osi IV PROW na lata 2007-2013". Seminarium było finansowane ze środków Sekretariatu Centralnego KSOW w ramach umowy zawartej z MRiRW.

Uczestniczący w szkoleniu doradcy w pierwszym dniu seminarium w Krakowie zapoznali się ze stanem wdrażania PROW na lata 2007-2013, funkcjonowaniem systemu doradztwa rolniczego w Polsce w kontekście prawa UE, a także wysłuchali wykładu na temat aktywizacji społeczności lokalnych poprzez działania PROW na lata 2007-2013. Był to etap przygotowujący do aktywnego uczestnictwa w wizycie studyjnej na Słowacji. Wydatnej pomocy w organizacji 4-dniowego programu, wyjazdu studyjnego na Słowacji udzieliła nam Agencja Rozwoju Wsi z siedzibą w Nitrze, w ramach której działa Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Republiki Słowackiej.

Podczas pobytu w Nitrze odbyły się dwa seminaria. Pierwsze z nich dotyczyło wdrażania na Słowacji PROW na lata 2007-2013 ze szczególnym uwzględnieniem osi IV Leader. Prezentacje na powyższy temat przedstawili: Pan Jan Benadik - Dyrektor Generalny Sekcji Rozwoju Wsi MPRV SR oraz Pani Ingrid Kocianowa - Dyrektor podejścia Leader MPRV SR. Dla uczestników seminarium szczególnie interesujący był dobór działań w ramach poszczególnych osi i sposób ich wdrażania. Na przykład działanie osi 3 "Odnowa i rozwój wsi" na obszarach, gdzie działa LGD, której cele strategii mogą być osiągane poprzez to działanie, jest wdrażane wyłącznie przez LGD. Ponadto w trakcie seminarium była możliwość zapoznania się ze strukturą i funkcjonowaniem Słowackiej Sieci Obszarów Wiejskich. Prezentację na ten temat przedstawiła Dyrektor Sieci Obszarów Wiejskich Republiki Słowacji Pani Malwina Gondowa.

Niezwykle ciekawe były wizyty w LGD Stara Czarna Woda, LGD Dudvah, LGD Radosinka i LGD Svornost, gdzie zapoznaliśmy z metodologią tworzenia lokalnych strategii rozwoju oraz sposobem ich wdrażania. Z przekazanych informacji wynika, że najwięcej czasu LGD poświęciło na analizę potencjału obszaru, precyzyjne definiowanie celów oraz ich akceptację przez mieszkańców.

W LGD Stara Czarna Woda proces ten trwał ponad trzy lata. Dzięki tej pracy, dziś jest wiadomo jakie projekty, kiedy, gdzie, za ile będą realizowane i co w wyniku ich realizacji powstanie. Większość wybranych leaderowskich projektów jest w trakcie realizacji. Z uwagi na przyjęte krajowe rozwiązania dotyczące wdrażania osi czwartej Leader PROW na lata 2007-2013, są to najczęściej projekty związane z adaptacją i remontami obiektów użyteczności publicznej, budową placów zabaw dla dzieci, remontami lub budową chodników, dróg wiejskich, domów pogrzebowych, domów kultury, wspierania przedsiębiorców w zakresie rozwoju agroturystyki i biogazowni.

W ramach osi trzeciej PROW 2007-2013 na Słowacji, za pomocą której wdrażane są lokalne strategie rozwoju, znajduje się działanie dotyczące edukacji i informowania oraz organizowania służb ekonomicznych dla gospodarki wiejskiej, stąd też w ramach LSR są realizowane projekty szkoleniowe i edukacyjne z osi trzeciej PROW. Wszystkie LGD na Słowacji otrzymały takie samo wsparcie tj. 2 086 684 Euro na realizację strategii oraz 417 336 Euro na funkcjonowanie LGD.

W trakcie wyjazdu studyjnego mieliśmy okazję zapoznać się z wieloma zrealizowanymi projektami, które były współfinansowane w ramach programów UE. We wsi Tomasikowo zaprezentowano projekt, w ramach którego wybudowano pawilon noclegowy oraz obiekty sportowe. We wsi Mostowa wybudowano magazyny i halę produkcyjną oraz zakupiono maszyny i urządzenia służące do pakowania produktów rolnych. We wsi Horne Saliby wybudowany został pensjonat przy geotermalnym kąpielisku. W miejscowości Hrusove wybudowano chłodnię klimatyzowaną z regulowaną atmosferą do przechowywania owoców. Na obszarze działania LGD Radosinkaw miejscowości Cab zmodernizowano miejscowy dom kultury, w którym podczas naszego pobytu wystąpiły dwa zespoły artystyczne, w tym jeden dziecięcy, prezentując pieśni ludowe i narodowe. Było to niezwykle wzruszające spotkanie.

W drodze powrotnej do Polski spotkaliśmy się z przedstawicielami Spółdzielni Produkcyjnej Wielka Raca w Oscadnicy, gdzie w sąsiedztwie wyciągów narciarskich został wybudowany pensjonat Solisko, finansowany z Programu SAPARD.

Wszystkim programowym spotkaniom towarzyszyło ogromne zainteresowanie ze strony uczestników seminarium - doradców, co przyczyniło się do pogłębienia wiedzy na temat implementacji programów europejskich, szczególnie w zakresie wdrażania osi IV Leader. Wyjazd studyjny także pogłębił naszą wiedzę o Słowacji, a szczególnie o procesach rozwojowych zachodzących na obszarach wiejskich.