Za oknem w dalszym ciągu szaleje zima i jak powszechnie wiadomo jest to czas wzmożonej aktywności wirusów i bakterii, powodujących różne przykre dolegliwości zdrowotne. Są jednak sposoby (nie tylko te gotowe z apteki) na leczenie przeziębień i innych infekcji. Inhalacje na katar, smarowanie kamforą albo sok cebuli na kaszel, szałwia lub soda oczyszczona na ból gardła… a na zapobieganie – najlepszy jest czosnek! Warto jednak pamiętać, że właściwości lecznicze tego warzywa nie kończą się tylko na walce z wirusami. Czosnek działa bowiem także przeciwzakrzepowo, przeciwgrzybicznie i przeciwnowotworowo. Skutecznie rozprawi się z pasożytami układu pokarmowego (owsiki, glisty) i wyleczy zakażone rany.
Czosnek jest rośliną z rodziny amarylkowatych (kiedyś zaliczany do liliowatych), występującą w stanie dzikim na całej półkuli północnej, głównie w strefie umiarkowanej. Wyróżnić można kilkaset gatunków czosnku jednak najbardziej popularny jest czosnek pospolity (Allium sativum).
Czosnek, w zależności od gatunku, dorasta od ok. 20 cm do nawet 2 m. Liście są płaskie lub rurkowate, równowąskie. Promieniste, szypułkowe kwiaty zebrane są w kwiatostany typu baldach. Owoce w formie torebki zawierają czarne nasiona. Część podziemna - cebula pokryta suchymi łuskami – ma charakterystyczny zapach.
Czosnek pochodzi najprawdopodobniej z Azji (z Chin lub Syberii) i używano go już ok. 4500 – 5000 lat temu. Już w starożytności i średniowieczu wierzono, że dodaje on zapału do pracy i do walki. Od czasów starożytnego Rzymu aż do dzisiaj podaje się czosnek kogutom, przygotowując je do walki. Arabowie wierzyli, że czosnek chroni przed pragnieniem i uodparnia na trucizny. Egipcjanie stosowali go wszechstronnie na rozmaite choroby. Hindusi wierzyli, że czosnek przedłuża życie o setki lat. W Polsce czosnek miał również zastosowanie – można powiedzieć – magiczne - chronił bowiem przed wampirami. Słowianie wierzyli, że czosnek chroni przed ukąszeniami żmij. Zdrowotne właściwości czosnku głosił już Hipokrates i Galen – jako lek na schorzenia układu pokarmowego i oddechowego. W weterynarii ludowej stosowano czosnek jako m.in. środek na kaszel u koni. A Hiszpanie od wieków zajadają się czosnkiem nie tylko ze względu na jego właściwości lecznicze lecz także smakowe. Do potraw kuchni hiszpańskiej, gdzie królują pomidory i zioła, czosnek nadaje się znakomicie!
Na wartości odżywcze czosnku składa się wiele witamin i soli mineralnych. Poniższa tabela przedstawia tylko te najważniejsze.
Wartości odżywcze w 100 gramach czosnku |
kcal |
białko |
tłuszcz |
potas |
sód |
wapń |
Żelazo |
Fosfor |
siarka |
magnez |
120 |
2,5 g |
0,3 g |
200 mg |
80 mg |
60 mg |
41 mg |
130 mg |
70 mg |
15 mg |
Ponadto czosnek zawiera również witaminy z grupy B, witaminę A i C, błonnik, flawony i flawonoidy, selen i niewielkie ilości uranu. Liście czosnku bogate w prowitaminę A, są bardzo aromatyczne i smaczne. Ja osobiście wolę szczypiorek czosnkowy niż ten zwykły z cebuli!
Czosnek zawiera pochodne związki siarki, którym to przypisuje się dobroczynne działanie tego warzywa. Czosnek działa przede wszystkim jako silny przeciwutleniacz i chroni organizm przed działaniem wolnych rodników, co opóźnia rozwój wieku starczego. Osoby starsze powinny spożywać czosnek regularnie ze względu na jego właściwości przeciwmiażdżycowe. Czosnek wspomaga bowiem metabolizm tłuszczów obniżając tym samym poziom cholesterolu we krwi. Ponadto zwiększa proporcje cholesterolu HDL („dobrego”) do LDL („złego), obniża poziom trójglicerydów we krwi chroniąc tym samym tętnice i serce.
czytaj dalej na następnej stronie...