Polska wieś jest coraz bogatsza i korzystnie się zmienia. W dużym stopniu dzięki pieniądzom wypłacanym przez ARiMR

To główna teza raportu "Polska wieś 2012" przygotowanego przez Fundację na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa. Ta instytucja, począwszy od 2000 r. co dwa lata przygotowuje taki raport. W tym roku jego ogłoszenie stało się podstawą do dyskusji na temat kondycji polskiej wsi, przeprowadzonej w Pałacu Prezydenckim, w ramach Forum Debaty Publicznej, które odbyło się z udziałem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Polska wieś jest coraz bogatsza i korzystnie się zmienia. W dużym stopniu dzięki pieniądzom wypłacanym przez ARiMR
Najważniejszym wnioskiem wypływającym z raportu jest to, że polska wieś bogaci się szybko za sprawą wielkości środków ( unijnych i krajowych), które  popłynęły do rolnictwa i na obszary wiejskie po wstąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej. Po 2004 roku dochód w rolnictwie zwiększył się dwukrotnie w porównaniu z okresem sprzed unijnej akcesji. Niestety nie oznacza to jednak, że poprawił się tzw. parytet dochodów mieszkańców wsi i miast, ponieważ  nadal  dochód przypadający na jednego mieszkańca wsi jest niższy niż przeciętny dochód mieszkańca miasta i stanowi tylko 80% średniej krajowej. Bez korzystania ze Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej byłoby jednak znacznie gorzej, bo połowę dochodów rolników stanowią teraz różnego rodzaju dotacje unijne. Rozdzielane są one głównie przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która wypłaciła swoim beneficjentom od 2004 roku do końca maja 2012 roku ponad 139 miliardów złotych. Z tej kwoty 76,8 miliarda zł. to dopłaty bezpośrednie, które mają m.in. rekompensować rolnikom wzrost kosztów środków produkcji, a pozostałe blisko 62,5 miliarda złotych to pieniądze otrzymywane w ramach unijnych programów wspierających rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich - ostatnim z nich jest PROW 2007-2013 z budżetem ponad 70 miliardów złotych. Unijne pieniądze pozwoliły m.in. na zakup około 40 tys. ciągników, blisko 460 tys. tysięcy nowoczesnych i wydajnych  maszyn i urządzeń rolniczych, wybudowanie lub modernizację 5 tys. budynków służących do produkcji rolniczej - chlewni, obór, kurników czy też inwestycje w blisko 3 tysiącach zakładów przetwórczych. Efektem takiej pomocy jest także powstanie na obszarach wiejskich około 34 tysięcy nowych miejsc pracy.
 

Raport wskazuje też na  zmiany zachodzące w strukturze polskiego rolnictwa. Coraz mnie jest małych gospodarstw, których powierzchnia nie przekracza 2 ha, choć jednocześnie zmniejsza się liczba gospodarstw średnich i dużych  - do 30 ha. Rolnicy, którzy gospodarują na mniej niż 10 ha, a jest to średnia wielkość gospodarstw w kraju, muszą szukać dodatkowych, pozarolniczych źródeł dochodu, gdyż aby utrzymać się z rolnictwa trzeba mieć obecnie stosunkowo duże gospodarstwo. Tym, którzy nie są wstanie osiągnąć wystarczających dochodów z działalności rolniczej, pomaga Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, któr w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013, ma np.  specjalne wsparcie finansowe na "Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej" czyli tworzenie w gospodarstwach miejsc pracy, niezwiązanych bezpośrednio z rolnictwem. Można z niego skorzystać także w tym roku. składając wniosek o pomoc do działającej na danym terenie Lokalnej Grupy Działania. Terminy naborów wniosków oraz dokumenty niezbędne do ubiegania się o takie wsparcie można znaleźć m.in. w portalu  internetowej ARiMR w zakładce "PROW Oś 4 Leader - Ogłoszenia o naborach wniosków", są także na stronach samorządów województw. Inną zmianą na którą wskazują badania Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa jest zmniejszenie liczby gospodarstw zajmujących się chowem bydła, krów i trzody chlewnej. W tych działach produkcji rolnej następuje szybka koncentracja. Widać to najlepiej w sektorze produkcji mleka.   
 

Analiza Raportu  pokazuje również, że nasza wieś "odmłodniała". Co więcej: według pracowni badawczej Eurostat - w Polsce najwięcej jest młodych rolników spośród wszystkich państw UE. To zasługa m.in. unijnego wsparcia finansowego przeznaczonego dla młodych ludzi, którzy zdecydowali się zostać rolnikami i mogą skorzystać z premii wypłacanych w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom". Pomoc taka oferowana była już w latach 2004 - 2006, a także dostępna była w Programie Rozwoju Obszarów  Wiejskich na lata 2007 - 2013. To wsparcie polega na przekazaniu bezzwrotnej premii finansowej, którą młody rolnik przeznaczał na inwestycje w swoim gospodarstwie. Dodatkowy pozytywny efekt przyniosło połączenie pomocy dla młodych rolników ze wsparciem dla rolników w wieku przedemerytalnym, którzy w zamian za tzw. rentę strukturalną przekazali swoje gospodarstwo młodszym następcom. W sumie dzięki wsparciu przyznanemu przez ARiMR powstało w ostatnich latach blisko 37 tys. nowych gospodarstw prowadzonych przez młodych, dobrze wykształconych i przygotowanych do zawodu rolników. Ten stan powinien się utrzymać, gdyż według raportu "Polska wieś 2012"  połowa młodych ludzi mieszkających na wsi, a nawet 13% mieszkających w miastach,  deklaruje chęć zamieszkania na wsi, co jest efektem m..in. tego, że na tych terenach nastąpił gwałtowny rozwój cywilizacyjny. Badania Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa pokazują, że ponad 50% mieszkańców wsi ma dostęp do Internetu, powszechne stały się wodociągi, gazociągi, oczyszczalnie ścieków, poprawił się stan szkolnictwa i dróg. To sprawia, że polska wieś staje się atrakcyjnym miejscem do życia i coraz chętniej osiedlają się na niej ludzie przenoszący się z miast. Potwierdzają to wyniki opublikowane w tym raporcie - około 60% mieszkańców obszarów wiejskich nie ma już żadnego związku z rolnictwem i polska wieś staje się coraz mniej rolnicza, a liczba mieszkańców wsi nieustannie wzrasta. Coraz więcej ludzi  widzi bowiem, że przenosząc się na wieś czy pozostając na niej, nie straci dostępu do "dóbr cywilizacji", a do tego będzie mogło cieszyć się z uroków lasów, łąk pełnych dzikiego ptactwa, oczek wodnych zagubionych pośród pól uprawnych, bo takie relaksujące widoki oferuje swoim mieszkańcom nasza wieś. Utrzymanie w tak dobrym stanie środowiska naturalnego nie byłoby pewnie możliwe,  gdyby nie obowiązek dbania o nie wynikający z przepisów prawa oraz  bez pomocy finansowej dla rolników prowadzących działalność na terenach górskich i innych trudnych do gospodarowania (ONW) z której korzysta 700 tys. gospodarstw, czyli połowa z istniejących w Polsce. Ponadto pieniądze wypłacane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w ramach PROW 2007-2013, pozwalają m.in. na prowadzenie działalności rolniczej, przy zachowaniu podwyższonych standardów ochrony środowiska naturalnego, na powierzchni około 2,3 mln hektarów, a dzięki wsparciu finansowemu ARiMR w ostatnich latach powierzchnia lasów w naszym kraju zwiększyła się o 63,5 tysiąca hektarów.
 

Z Raportu Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa "Polska wieś 2012"  wynika także, że zmniejsza się udział rolnictwa w PKB i obecnie wynosi on 3%, jednak jest to nadal jeden z kluczowych działów gospodarki, bo zapewnienie dostaw żywności decyduje o  bezpieczeństwie kraju a nawet ludzkości.
 

Zdaniem prof. Jerzego Wilkina, redaktora naukowego  raportu "Polska wieś 2012"- obraz przemian zachodzących na naszej wsi, jest raczej pozytywny i optymistyczny, zwłaszcza jeśli zostanie usytuowany w porównawczej perspektywie historycznej i międzynarodowej.

 



Tagi:
źródło: