ARiMR ma jeszcze ponad 200 mln. zł na odbudowę gospodarstw rolników poszkodowanych przez gradobicia, trąby powietrzne, burze itp.

Dotychczas, w ramach PROW na lata 2007-2013,  z działania 126 "Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych", ARiMR przeprowadziła cztery nabory wniosków o przyznanie pomocy. Budżet na wsparcie z tego działania wynosi około 426,6 mln zł. Ponieważ zgłoszone, w ramach dotychczasowych naborów,  zapotrzebowanie na środki finansowe nie wyczerpało budżetu przewidzianego na realizację pomocy dla rolników poszkodowanych przez klęski  żywiołowe, to  pozostało jeszcze do wykorzystania na ten cel około 206 mln zł.
 

W związku z tym, że do wykorzystania pozostaje jeszcze wolna pula środków finansowych, a w ostatnim czasie wiele gospodarstw rolnych zostało poszkodowanych wskutek nawałnic i huraganów z opadami gradu, a wcześniej powstały olbrzymie straty w następstwie surowej i bezśnieżnej zimy,  ARiMR planuje uruchomienie kolejnego naboru wniosków z działania 126 w październiku 2012 r. Ustalenie terminu naboru i jego ogłoszenie nastąpi jeszcze w lipcu br., po uzgodnieniach Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa  Tomasza Kołodzieja z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi  Markiem Sawickim.
 

Działanie - "Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych", ma charakter typowo inwestycyjny (refundacja poniesionych kosztów) a pomoc obejmuje wsparcie operacji dotyczących odbudowy zniszczonego wskutek klęsk żywiołowych potencjału produkcyjnego gospodarstw rolnych.
 

Pomoc może być przyznana na operacje obejmujące wyłącznie inwestycje związane z prowadzeniem działalności rolniczej tzn. związane z odnowieniem produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym m.in. na budowę, przebudowę, remonty budynków lub budowli służących do produkcji rolnej, zakup nowych maszyn lub urządzeń, wyposażenie służące  produkcji rolnej, odtwarzanie lub wyposażanie sadów lub plantacji wieloletnich, zakup stada podstawowego zwierząt hodowlanych. 
 

O pomoc mogą ubiegać się osoby fizyczne, osoby prawne, spółki osobowe w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych oraz wspólnicy spółki cywilnej.
 

Wnioski o przyznanie pomocy mogą składać rolnicy, których gospodarstwa zostały poszkodowane w roku, w którym przeprowadzany jest dany nabór wniosków lub w roku poprzednim. Dotyczy to wystąpienia następujących zdarzeń losowych: ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, suszy, powodzi, deszczu nawalnego, obsunięcia się ziemi, lawiny, gradu, huraganu, pioruna, które zostały wymienione w art. 3 ust. 2 pkt 2-11a ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniu upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.).
 

Do najistotniejszych kryteriów przyznania pomocy w ramach "Przywracania potencjału  produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych", należy wystąpienie w gospodarstwie rolnym szkód spowodowanych przez co najmniej jedno z ww. zdarzeń losowych, przy czym wystąpienie szkód musi mieć miejsce zarówno w majątku produkcyjnym (środkach trwałych służących do produkcji rolnej), jak i w produkcji rolnej (uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich lub rybach).
 

Pomoc będzie mogła być przyznana, jeżeli wysokość szkód oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody, będzie wynosić:

• w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich lub rybach średnio powyżej 30% wielkości średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie, oraz
• co najmniej 10 tys. zł w środkach trwałych służących produkcji rolnej, tj. w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących o produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, lub stadach podstawowych zwierząt gospodarskich.

Oba te warunki muszą być spełnione łącznie.
 

Ustalenia zakresu i wysokości szkód dokonuje komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych poprzez lustrację na miejscu. Jeżeli na terenie danej gminy nie została powołana taka komisja, rolnik ma możliwość zwrócenia się do przedstawicieli samorządu terytorialnego (wójt, burmistrz) z prośbą o powołanie komisji i oszacowanie strat, jakie zaistniały w jego gospodarstwie.
 

Wnioskodawca ubiegający się o wsparcie w ramach działania 126 do wniosku o przyznanie pomocy musi załączyć m.in. dokumenty potwierdzające powstanie szkód:

• protokół z oszacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na powstanie szkody,
• opinię wojewody dotyczącą zakresu i wysokości szkód w uprawach rolnych i zwierzętach gospodarskich oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę,
• opinię wojewody dotyczącą zakresu i wysokości szkód w środkach trwałych oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę.

Maksymalna kwota pomocy, jaka możne być przyznana na jedno gospodarstwo w okresie realizacji PROW na lata 2007-2013, wynosi 300 tys. zł, do 90% kosztów kwalifikowalnych, poniesionych przez beneficjenta na inwestycje przywracające potencjał produkcyjny gospodarstwa.
 

Refundacji mogą podlegać koszty związane z realizacją operacji poniesione przez beneficjenta przed dniem zawarcia umowy, lecz nie wcześniej niż od dnia, w którym ustąpiły okoliczności, które spowodowały powstanie szkody w gospodarstwie.

 

Przy określaniu wysokości możliwej do przyznania pomocy uwzględnia się sumę zakresu i wysokość strat, jakie powstały w gospodarstwie. Poszkodowani producenci rolni mogą otrzymać pomoc do kwoty odpowiadającej:

• 130% wartości ogółu szkód oszacowanych przez komisję w gospodarstwie, w tym: w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, uprawach rolnych, stadach podstawowych zwierząt gospodarskich, zwierzętach gospodarskich niewchodzących w skład stad podstawowych zwierząt gospodarskich lub rybach, bądź
• 144% wartości ogółu szkód oszacowanych przez komisję w gospodarstwie, w tym: w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich, uprawach rolnych, stadach podstawowych zwierząt gospodarskich, zwierzętach gospodarskich niewchodzących w skład stad podstawowych zwierząt gospodarskich lub rybach, pomniejszonej o kwotę odszkodowania uzyskanego z tytułu ubezpieczenia ww. majątku produkcyjnego i produkcji rolnej, uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku wystąpienia co najmniej jednego ze zdarzeń losowych wymienionych w art. 3 ust. 2 pkt 2-11a ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Poszkodowani przez klęski żywiołowe rolnicy, oprócz  pomocy z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013,  mogą też otrzymać pomoc oferowaną przez ARiMR z budżetu krajowego.  
 

Takim wsparciem jest udzielanie  tzw. kredytów klęskowych - bardzo korzystnie oprocentowanych. Ich "uruchomienie"  może nastąpić  po sporządzeniu przez komisje powołane przez wojewodę, protokołów strat w gospodarstwach.  Na podstawie tych protokołów wojewoda może przygotować  wniosek do ministra rolnictwa o przyznanie tzw. kredytów klęskowych dla poszkodowanych rolników mieszkających w danym województwie. Wyrażenie zgody przez ministra na udzielenie takiego kredytu, pozwala Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na przekazanie bankom współpracującym z ARiMR tzw. limitu akcji kredytowej po czym banki te mogą zacząć udzielać takich kredytów. Są on bardzo atrakcyjnie oprocentowane, bowiem w przypadku gdy rolnik posiada stosowne ubezpieczenia upraw lub zwierząt gospodarskich, zapłaci jedynie 0,1% należnego bankowi oprocentowania, a resztę spłaty oprocentowania pokryje za niego ARiMR.  Jeśli rolnik nie miał takich ubezpieczeń oprocentowanie kredytu klęskowego wynosi 4,05%.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomina jednocześnie  rolnikom poszkodowanym przez klęski żywiołowe o konieczności złożenia w Agencji informacji o poniesionych stratach,  jeśli powstało zagrożenie niewykonania zobowiązań wynikających z wcześniej zawartych umów w ramach PROW 2007-2013 oraz SPO "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" oraz wynikających z korzystania z dopłat obszarowych, rolnośrodowiskowych, ONW i konieczności przestrzegania zasad wzajemnej zgodności.
 
Beneficjenci PROW 2007-2013 oraz SPO "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006", którzy w wyniku poniesionych strat nie są zdolni do wykonania co najmniej jednego ze zobowiązań wymienionych w umowach o przyznanie pomocy z tych programów pomocowych,  mogą zostać całkowicie lub częściowo zwolnieni przez ARiMR z wykonania tego zobowiązania. Mogą również - za zgodą ARiMR - zmienić termin realizacji tego zobowiązania. W tym celu należy złożyć w Oddziale Regionalnym ARiMR właściwym ze względu na miejsce realizacji operacji pisemny wniosek zawierający opis sprawy wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumentami, jeżeli rolnik jest już w ich posiadaniu (np. protokół z oszacowania powstałych szkód, sporządzony przez komisję powołaną w tym celu przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce powstania szkody), w terminie:
 

-  w przypadku Beneficjentów SPO "Restrukturyzacja" - 30 dni roboczych od dnia zaistnienia okoliczności o charakterze siły wyższej lub od dnia, w którym powstała możliwość złożenia takiego wniosku,
 

-  w przypadku Beneficjentów PROW 2007-2013 - 10 dni roboczych od dnia zaistnienia okoliczności o charakterze siły wyższej lub od dnia, w którym powstała możliwość złożenia takiego wniosku.
 

Wielu rolników może mieć także trudności w wywiązaniu się z zobowiązań wynikających z otrzymywania dopłat obszarowych, rolnośrodowiskowych, ONW oraz konieczności przestrzegania tzw. zasad wzajemnej zgodności.  To także może skutkować nałożeniem na nich różnego rodzaju sankcji np. obniżenia należnych im dopłat.
 

By tego uniknąć rolnicy mają 10 dni roboczych na powiadomienie  kierownika "swojego" biura powiatowego ARiMR o poniesionych szkodach, które uniemożliwiają im wywiązanie się z zobowiązań wobec Agencji, wynikających z otrzymywania dopłat bezpośrednich, a także wsparcia obszarowego wypłacanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013  czyli  Programu rolnośrodowiskowego oraz pomocy na zalesianie gruntów rolnych i innych niż rolne, jak również  dofinansowania prowadzenia działalności rolniczej na terenach górskich i innych trudnych do gospodarowania (ONW). Ponadto ( także w  terminie 10 dni )  rolnik powinien zgłosić również, że nie może wypełnić obowiązków wynikających z określonych norm i wymogów wzajemnej zgodności (Cross Complinace).
 

Czas (10 dni roboczych) który rolnik ma na powiadomienie ARiMR  o zaistniałej w jego gospodarstwie sytuacji, liczony jest od dnia, w którym poszkodowany może dokonać takiego zgłoszenia. Powiadamiając kierownika biura powiatowego ARiMR  o skutkach wystąpienia tzw. siły wyższej, rolnik powinien przedstawić dowody potwierdzające wystąpienie strat - np. protokół oszacowania szkód. Jeżeli w ciągu dziesięciu dni rolnik nie powiadomi kierownika biur powiatowego ARiMR o tych zdarzeniach, wtedy musi się liczyć z tym, że nałożone zostaną na niego sankcje za nie wywiązanie się ze zobowiązań wobec ARiMR.