Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Wzdęcie

Dodano: 2011-02-23

---

Wzdęcie, bębnica (gr. τύμπανο) – objaw chorobowy związany z obecnością nadmiernej ilości gazów w jelitach.

Epidemiologia

Ocenia się, że okresowo wzdęcia brzucha występują u 10-30% dorosłych; dwukrotnie częściej u kobiet (często podczas miesiączki). Objaw ten zazwyczaj ulega nasileniu po posiłkach. Ok. 24% osób z wzdęciami brzucha, nie stwierdza przy tym powiększenia obwodu brzucha.

Etiologia

Wzdęcie brzucha stwierdza się najczęściej w następujących schorzeniach i stanach:

• zaparcia

• aerofagia

• dyspepsja czynnościowa

• zespół jelita nadwrażliwego

• wzdęcie czynnościowe

• zespół rozrostu bakteryjnego w jelitach

• zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego

  • neuropatia trzewna w przebiegu cukrzycy (gastropareza)

  • choroby tarczycy

  • twardzina układowa

  • rzekoma niedrożność jelita grubego

  • leki

• zaburzenia wchłaniania jelitowego

  • nietolerancja laktozy, fruktozy i innych substancji pokarmowych

  • produkcja gazów po spożyciu roślin strączkowych; oligosacharydy takie jak stachioza, rafinoza, werbaskoza, nie poddają się trawieniu i wchłanianiu, rozkładane są w procesie fermentacji przez bakterie jelitowe

  • przewlekłe stany zapalne jelit

  • choroba trzewna

  • niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki

• lambliaza

• stan po fundoplikacji metodą Nissena (leczenie refluksu żołądkowo-jelitowego)

Patogeneza

W jelitach człowieka znajduje się ok. 200 ml gazu, a średnio z jelit wydalane jest ok. 600 ml gazu na dobę.

W wyniku wewnątrzjelitowej produkcji powstają takie gazy jak: metan, wodór i dwutlenek węgla. Dwutlenek węgla powstaje wskutek reakcji zobojętniania zasadowego soku trzustkowego, przez kwaśne składniki soku żołądkowego oraz kwasy pochodzące z pożywienia lub powstałe w wyniku procesów trawienia (np. kwasy tłuszczowe). Metan i wodór powstają wskutek bakteryjnych procesów fermentacyjnych w świetle jelita grubego. Poza tym w skład gazów jelitowych wchodzą: azot oraz śladowe ilości siarkowodoru, amoniaku, pochodnych skatolu i indolu oraz lotnych kwasów tłuszczowych.

Gazy w przewodzie pokarmowym pojawiają się: wskutek połykania powietrza wraz z pokarmem, z produkcji wewnątrzjelitowej lub z dyfuzji z krwi.

Część powietrza dostającego się do żołądka wydostaje się z niego z powrotem przez odbijanie, część natomiast przedostaje się do dalszej części przewodu pokarmowego.

Objawy związane z wzdęciem to ból brzucha o charakterze kolkowym bądź kurczowym i uwalnianie gazów jelitowych, często o nieprzyjemnym zapachu.

Gdy wzdęciu towarzyszy biegunka i/lub nadmierne parcie na stolec można podejrzewać biegunkową postać zespołu jelita nadwrażliwego. W diagnostyce należy jednak poszukiwać przyczyn organicznych i metabolicznych (np. nietolerancji laktozy lub fruktozy).

Wzdęcie jako objaw podmiotowy jest odczuciem subiektywnym. W części przypadków można obiektywizować tą dolegliwość przez pomiar obwodu brzucha (po wykluczeniu innych przyczyn takich jak obecność płynu w jamie otrzewnej czy guza w jamie brzusznej).

Często u pacjentów, którzy skarżą się na tę dolegliwość, badania stwierdzają prawidłową objętość gazów, a pierwotną przyczyną dolegliwości brzusznych są zaburzenia czynności motorycznej przewodu pokarmowego.

Wzdęcie czynnościowe

Podział zaburzeń czynnościowych według kryteriów rzymskich III definiuje objaw kliniczny pn. "wzdęcie czynnościowe".

Kryteria diagnostyczne[1]:

• nawracające uczucie napięcia/rozdęcia brzucha lub widoczne powiększenie obwodu brzucha przynajmniej 3 dni w miesiącu przez ostatnie 3 miesiące i

• niespełnienie kryteriów diagnostycznych dla czynnościowej dyspepsji, zespołu nadwrażliwego jelita lub innego czynnościowego zaburzenia przewodu pokarmowego

Diagnostyka wzdęć

Wywiad

Dane z wywiadu mogą wskazywać na czynnościowe ( np. bóle brzucha i kurcze jelit, nudności, jadłowstręt, zaparcia, częste oddawanie gazów) lub organiczne tło (np. gorączka, wymioty, spadek masy ciała, krwawienie z p. pokarmowego, biegunki nocne, stolce tłuszczowe ) tej dolegliwości.

Skrupulatne dane dotyczące diety wskazujące na spożywanie owoców, warzyw, roślin strączkowych, dietetycznych dodatków do żywności oraz artykułów zawierających fruktozę.

W przebiegu schorzeń lękowych, psychosomatycznych, przy żuciu gumy i paleniu papierosów może dochodzić do aerofagii.

W każdym przypadku postępowanie u pacjentów z wzdęciami powinno być nakierowane na poszukiwanie przyczyn i odpowiednie leczenie przyczynowe.

Różne opcje terapeutyczne w poszczególnych sytuacjach klinicznych

• w zespole jelita nadwrażliwego z przewagą zaparć - leki prokinetyczne

• we wzdęciach czynnościowych postępowanie jak w zespole jelita nadwrażliwego

• węgiel aktywowany, simeticon w zespole zatrzymywania gazów

• jednorazowa lub okresowa antybiotykoterapia w przypadku przerostu flory bakteryjnej jelit (np. rifaksymina)

• dieta eliminacyjna, substytucja laktazy lub spożywanie nabiału pozbawionego laktozy w zespole nietolerancji laktozy

• modyfikacje dietetyczne i zmiana leków przeczyszczających na osmotyczne w wzdęciach związanych z zaparciami

• u osób u których nie stwierdzono zmian patologicznych preparaty enzymów trzustkowych, podsalicylan bizmutu, antybiotyki jelitowe

• probiotyki w celu zasiedlenia jelit przez niepatogenne bakterie, które nie przyczyniają się do nadprodukcji gazów

Bibliografia

• Tadataka Yamada (red.): Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2006, ss. 76-83. ISBN 978-83-89309-92-1. 

• Andrzej Dąbrowski: Gastroenterologia (Wielka Interna). Warszawa: Medical Tribune Polska, 2010, ss. 3-48. ISBN 978-83-60135-99-0. 

• Stanisław Konturek (red.): Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, ss. 1-34. ISBN 83-200-3188-5. 

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, rolnictwo