Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Cebula zwyczajna

Dodano: 2011-02-09

---

Cebula zwyczajna, cebula jadalna, czosnek cebula (Allium cepa L.) – gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Pochodzi z Azji Środkowej, obecnie nie rosnie dziko, występuje tylko w uprawie. Botaniczna nazwa tej rośliny to czosnek cebula, w użyciu jest jednak głównie nazwa cebula.

Morfologia

Łodyga

Jest bardzo skrócona (tzw. piętka). Kwiatostany wynoszone są w górę na dętych głąbikach, bardzo podobnych do liści. Głąbiki nad cebulą przechodzą przez tzw. łodygą pozorną, czyli rurkę tworzoną przez zwinięte i skrócone liście asymilacyjne.

Liście

Częścią jadalną cebuli są mięsiste pochwy liściowe (białe, fioletowe, żółte) tworzące w dolnej części rośliny cebulę – organ spichrzowy. Z cebuli wyrastają także liście asymilacyjne – zielone, obłe i dęte. Są one rzadziej spożywane (częściej używa się takich liści szczypiorku).

Kwiaty

W drugim roku uprawy cebula wykształca pędy kwiatostanowe (głąbiki) wysokości 90-190 cm zakończone kulistymi baldachami zawierającymi 50-1000 kwiatów.

Owoce

Torebki zawierające zwykle 6 trójgraniastych czarnych pomarszczonych nasion (250-370 szt./g).

Korzeń

Cebula wytwarza wiązkowy system korzeniowy sięgający 30-40 cm.

Biologia

Roślina dwuletnia, rzadziej bylina.

Cebula zwyczajna
Wartości odżywcze na 100 g produktu

Składniki pokarmowe		Witaminy		Składniki mineralne
woda	89,11 g	witamina A	b.d.	magnez	0,129 mg
energia	40 kcal	witamina B1	0,046 mg	fosfor	29 mg
błonnik	1,7 g	witamina B2	0,027 mg	żelazo	0,21 mg
białko	1,1 g	witamina B6	0,12 mg	sód	4 mg
tłuszcze	0,1 g	witamina C	7,4 mg	wapń	23 mg
węglowodany	4,24 g	witamina PP	0,116 mg	potas	146 mg

Dlaczego płaczemy przy krojeniu?

Cebula zawiera enzym LFS, który po zmieszaniu z aminokwasami zawierającymi siarkę, zawartymi w cebuli, powoduje ich przekształcenie w kwasy sulfonowe. Kwasy te samorzutnie przekształcają się w lotny sulfin etylu, który wydzielony do powietrza przy krojeniu cebuli podrażnia śluzówkę oczu, a to powoduje łzawienie.

Uprawa

Wymagania

• Cebula jest rośliną klimatu umiarkowanego, optymalna temperatura kiełkowania wynosi 20 °C, choć kiełkuje już przy 5 °C.

• Ze względu na płytki system korzeniowy roślina wrażliwa jest na niedobór wody.

• Powinna być uprawiana w drugim roku po nawożeniu obornikiem i nie częściej niż co 3-4 lata na tym samym stanowisku.

• Najwyższy plon cebuli uzyskuje się na glebach próchniczych, lessach, madach; nie udaje się na gruntach podmokłych i kwaśnych (optymalnie 6,5-7,0 pH).

• Jest bardzo czuła na brak w glebie składników pokarmowych takich jak azot (brak wzrostu, żółknięcie), fosfor (powolny wzrost), potas (brązowienie wierzchołków szczypioru).

Odmiany

Odmiany uprawne

• 'Dako' – cebule duże, spłaszczone, jasnożółte; smak łagodny; średnio wczesna.

• 'Rawska' – cebule kuliste, słomkowe lub słomkowobrązowe; smak łagodny; późna.

• 'Wolska' (podobne 'Czerniakowska', 'Kutnowska', 'Sochaczewska', 'Warszawska') – cebule nierówne o różnych kształtach; smak łagodny; średnio późne lub późne; dobrze się przechowują; twórcą tej odmiany był Czesław Zajkowski − przed wojną posiadacz gospodarstwa ogrodniczego na warszawskiej Woli u zbiegu ulic Wolskiej i Elekcyjnej.

• 'Żytawska' – cebule średniej wielkości, spłaszczone, słomkowożółte; smak ostry; późna.

• 'Red Baron' – cebule czerwone; smak łagodny.

Dymką nazywane są małe cebule, najczęściej przeznaczone do sadzenia.

Odmiany botaniczne

• cebula kartoflanka (Allium cepa L. var. agregatum Don.) – odmiana ta tworzy gniazda składające się z kilku, kilkunastu różnych cebulek twardych o ostrym smaku i zapachu; ma mniejsze wymagania glebowe; do spożycia przeznacza się większe cebule, do sadzenia mniejsze; rzadko wytwarza pędy kwiatostanowe.

• cebula wielopiętrowa (Allium cepa var. proliferum Targioni-Tozzetti)

Przypisy

1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-09].

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
warzywa cebulowe, encyklopedia rolnicza, warzywa