Wyjaśnienia MRiRW ws. nabywania nieruchomości rolnych przez kościoły i związki wyznaniowe

Pomimo, że rolnicy rozumieją i akceptują przeznaczanie ziemi na cele religijne (budowa kościołów, cmentarzy itp.) – wieś zawsze bowiem była ostoją polskości, wiary i tradycji, sprzeciwiają się jednak przeznaczaniu dużych areałów ziemi rolniczej na cele nie związane z celami religijnymi. Uprawa ziemi powinna być w rękach rolników i nie powinno się ziemi rolnej dla kościołów i związków wyznaniowych całkowicie wyłączać spod działania ustawy w zakresie obrotu gruntami rolnymi, bez względu na przeznaczenie gruntów. Przepisy ww. ustawy powinny być doprecyzowane o rozważenie możliwości nowelizacji ww. ustawy w zakresie uwzględnienia rodzaju działalności, na jaką przeznaczane są nabywane nieruchomości rolne dla kościoła.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (poz. 585) wprowadziła zmiany do porządku prawnego Rzeczypospolitej Polski, które mają na celu przeciwdziałanie spekulacjom gruntami rolnymi oraz wzmocnienie pozycji gospodarstw rodzinnych, które zgodnie z art. 23 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej stanowią podstawę ustroju rolnego państwa.

Odnosząc się do kwestii nabywania nieruchomości rolnych przez kościoły i związki wyznaniowe stwierdzono, że możliwość ta dotyczy w jednakowym stopniu wszystkich kościołów i związków wyznaniowych, działających zgodnie z obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej prawem a nie tylko Kościoła Katolickiego. Regulacje te mają na celu w szczególności umożliwienie przekazywania nieruchomości rolnych przez wiernych swoim kościołom. Przede wszystkim dotyczy to osób samotnych, nie posiadających rodziny, które w ten sposób będą mogły przekazywać nieruchomości rolne w drodze umowy dożywocia, darowizny, testamentu np. w zamian za sprawowaną opiekę.

Zaznaczono rówież, że w przypadku przeniesienia własności nieruchomości rolnej na rzecz kościelnej osoby prawnej albo związku wyznaniowego Agencji Nieruchomości Rolnej będzie przysługiwało, w przypadku sprzedaży takich nieruchomości prawo pierwokupu, a w pozostałych przypadkach prawo nabycia nieruchomości. Z kolei Kościół lub związek wyznaniowy, jeżeli nie jest zainteresowany działalnością rolniczą, nabyte nieruchomości rolne będzie mógł zbyć tylko na zasadach określonych w art. 2b ust. 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r. poz. 803).