W okresie tym nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom. Jedynie sąd na wniosek nabywcy nieruchomości rolnej może wyrazić zgodę na dokonanie ww. czynności, jeżeli konieczność jej dokonania wynika z przyczyn losowych, niezależnych od nabywcy.
Przepisów powyższych i wynikających z nich obowiązków nie stosuje się, jeśli nabycie nieruchomości rolnej nastąpiło:
-
od osoby bliskiej (tj. zstępnych, wstępnych, rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiającej i przysposobionej),
-
w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego,
-
na podstawie art. 151 lub art. 231 Kodeksu cywilnego.
Ponadto powyższych przepisów i wynikających z nich obowiązków nie stosuje się, jeśli nabycie nieruchomości rolnej nastąpiło przez:
-
jednostkę samorządu terytorialnego,
-
Skarb Państwa (lub działający na jego rzecz KOWR),
-
spółkę prawa handlowego, której wyłącznym udziałowcem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa, będącej operatorem systemu przesyłowego albo posiadającej koncesję na przesyłanie paliw ciekłych, w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne,
-
osobę prawną działającą na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,
-
park narodowy, w przypadku zakupu nieruchomości rolnych na cele związane z ochroną przyrody.
II. Osoba fizyczna, która nabyła nieruchomość rolną po uzyskaniu stosownej zgody Dyrektora Generalnego KOWR (wydanej na wniosek nabywcy - zgodnie z art. 2a ust. 4 pkt 2 ustawy) zobowiązana jest do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która weszła w skład utworzonego gospodarstwa rodzinnego.
III. Zgodnie z art. 8a ustawy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa sprawuje nadzór nad spełnieniem ww. zobowiązań. W ramach tego nadzoru przeprowadzane są kontrole. Osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają m.in. prawo do:
-
wstępu na teren nieruchomości rolnych kontrolowanych podmiotów,
-
żądania związanych z przedmiotem kontroli:
-
pisemnych lub ustnych informacji,
-
okazywania i udostępniania dokumentów.
IV. Zgodnie z art. 9 ust 3 ustawy, jeżeli nabywca nieruchomości rolnej:
-
w okresie 10 lat od zakupu nieruchomości, nie podjął lub zaprzestał prowadzenia gospodarstwa rolnego, a w przypadku osoby fizycznej osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna,
-
w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości nie zamieszkuje na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która weszła w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego,
KOWR występuje do sądu, w celu orzeczenia o nabyciu własności tej nieruchomości przez KOWR działający na rzecz Skarbu Państwa, za zapłatą równowartości pieniężnej odpowiadającej wartości rynkowej ustalonej stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, chyba że ważne względy gospodarcze, społeczne lub losowe stoją temu na przeszkodzie.