Ministerstwo Infrastruktury w sprawie zabezpieczenia przyszłości krajowej gospodarki wodnej

Minister właściwy ds. gospodarki wodnej, we współpracy z jednostkami i służbami mu podległymi, podejmuje szereg działań ukierunkowanych na walkę ze zjawiskami ekstremalnymi będącymi efektem zmian klimatu, w tym z suszą jak i powodzią, m.in. poprzez inicjatywy o charakterze strategicznym, planistycznym i legislacyjnym. Przepisy ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1478 z późn. zm.), w szczególności art. 315 wskazują, że planowanie w gospodarowaniu wodami prowadzone jest w oparciu o poniższe dokumenty planistyczne:

1) plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy;

2) plany zarządzania ryzykiem powodziowym;

3) plan przeciwdziałania skutkom suszy;

4) plany utrzymania wód;

5) wstępną ocenę ryzyka powodziowego;

6) mapy zagrożenia powodziowego;

7) mapy ryzyka powodziowego;

8) wstępną ocenę stanu środowiska wód morskich;

9) zestaw właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich;

10) zestaw celów środowiskowych dla wód morskich;

11) program monitoringu wód morskich;

12) program ochrony wód morskich

Dodatkowo pragnę zauważyć, że od 2020 roku Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (PGW WP) w celu poprawy stosunków wodnych w dolinach cieków i nawodnienia terenów rolnych, w tym umożliwienia zatrzymania wód opadowych i odpowiedniego rozprowadzenia ich za pomocą systemów melioracyjnych, opracowały założenia do Programu kształtowania zasobów wodnych w rolnictwie (zPKZW). Przedmiotowy Program realizowany jest zgodnie z zasadą, że wodę należy w maksymalnym stopniu gromadzić w miejscach, w których wystąpił opad atmosferyczny, a jego wdrażanie jest możliwe dzięki ścisłej współpracy PGW WP z lokalnymi samorządami oraz spółkami wodnymi zrzeszającymi rolników, będących właścicielami urządzeń melioracyjnych. W ramach działań inwestycyjnych przywrócona zostaje dwufunkcyjna rola urządzeń melioracyjnych, która zapewnia odprowadzanie wód z pól i użytków rolnych w czasie opadów, ale również retencję wód w okresach suszy.

Odnosząc się do Pańskiej propozycji powołania komisji, której zadaniem będzie szczegółowe opracowanie Planu Krajowej Gospodarki Wodnej pragnę wskazać na inicjatywą Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które powierzyło Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (CDR) oraz Wojewódzkim Ośrodkom Doradztwa Rolniczego (ODR) zadanie dotyczące zainicjowania prac nad utworzeniem Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW). Partnerstwa te, poprzez współdziałanie jednostek doradztwa rolniczego, mają na celu stworzenie platformy współpracy pomiędzy podmiotami mającymi wpływ na gospodarkę wodną w danym powiecie, tj.: PGW WP, samorząd terytorialny szczebla powiatowego i gminnego, funkcjonujące spółki wodne, izby rolnicze, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP), parki narodowe i krajobrazowe, instytuty naukowe i uczelnie, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa gospodarcze oraz aktywni rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich.

Głównym celem funkcjonowania LPW jest poprawa gospodarki wodnej na terenie powiatu poprzez:

- aktywizowanie społeczności lokalnych i umacnianie współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami,

- diagnozę sytuacji w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich,

- wypracowanie wspólnych rozwiązań na rzecz poprawy szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz współdecydowanie o tym co dzieje się na danym terenie,

- opiniowanie i wypracowanie planów inwestycyjnych związanych z wodą pod kątem bezpieczeństwa i potrzeb mieszkańców jak i zabezpieczenia celów produkcyjnych i ochrony środowiska,

- działania promocyjne i edukacyjne wśród mieszkańców na rzecz racjonalnej gospodarki wodą.

Za szczegółowe cele projektu wskazuje się przede wszystkim:

- aktywizację i integrację środowisk lokalnych poprzez wzajemne poznanie zakresów działania i potrzeb,

- zaktywizowanie społeczności lokalnych do podejmowania wspólnych działań na rzecz zrównoważonej gospodarki wodą i ograniczenia zanieczyszczeń wody,

- diagnozę sytuacji w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich,

- wypracowanie wspólnych rozwiązań na rzecz poprawy szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i na obszarach wiejskich,

- wypracowanie propozycji co do przyszłych ram prawno-organizacyjnych działania struktur LPW, o tych samych zadaniach na terenie całego kraju,

- utworzenie sieci tematycznej ds. wody z udziałem LPW dla wzmocnienia przepływu wiedzy i innowacji w rolnictwie z udziałem doradztwa rolniczego, nauki, samorządów, rolników i podmiotów publicznych,

- upowszechnienie problemu zrównoważonej gospodarki wodą wśród rolników i mieszkańców obszarów wiejskich,

- upowszechnienie dobrych praktyk związanych z korzystaniem z wody, jej gromadzeniem i oszczędzaniem.

Konkludując, w opinii DGWiŻŚ nie ma potrzeby wprowadzenia zmian w ustawie Prawo wodne w zakresie art. 315, tj. wprowadzenie Planu Krajowej Gospodarki Wodnej do listy dokumentów planistycznych w gospodarowaniu wodami, gdyż w obowiązującym stanie prawnym funkcjonują już plany i programy, w oparciu o które realizowane są cele wskazane w art. 316 pkt. 1-6 ustawy Prawo wodne.