Błękitne, pełne uroku kwiaty są tak niepozorne, że muszą zwracać na siebie uwagę wołaniem, by o nich nie zapominano. Motyw ten przewija się w wielu legendach. Wizerunek niezapominajek pojawia się na licznych kartkach pocztowych, obrazkach i haftach.
Rodzaj niezapominajka należy do rodziny ogórecznikowatych inaczej zwanej szorstkolistnymi (Boraginacea). Drobny, skromny kwiatek wydaje się być bezbronny i wymagać czułej opieki.
Tymczasem niezapominajki dobrze sobie radzą w różnych siedliskach. Spośród około 100 gatunków rodzaju niezapominajka, większość z nich woli cieniste, chłodne stanowiska, choć spotkać je można także w strefie bagiennej w pobliżu zbiorników wodnych, suchych łąkach czy strefie alpejskiej.
Występują niemal na wszystkich kontynentach, a łączy je podobna budowa pędów i kwiatów. Całe rośliny pokryte są włoskami, to cecha typowa dla rodziny ogórecznikowatych. Kwiaty są malutkie, najczęściej jasnoniebieskie, a u nasady płatków wyposażone w żółte twory nazywane osklepkami.
Wskazują one owadom drogę do nektaru i są dodatkowym elementem dekoracyjnym kwiatów. Niezapominajki są bardzo lubiane jako rośliny ozdobne.
Mało, kto wie, że kwiat ten, poza właściwościami dekoracyjnymi, może być wykorzystywany również w celach leczniczych. Z niezapominajki można przygotować specjalną nalewkę „niezapominajkową". Zwykle używano jej do leczenia kaszlu, zapalania oskrzeli, gruźlicy, zapalenia krtani i gardła jak również przy krwotokach z nosa.
Niezapominajki wykorzystywane były również do tworzenia naparów i odwarów, które stosowano podczas nieżytu układu oddechowego. Dzięki temu udrażniano go, a przez to i zwalczano infekcję.