KRIR ws. możliwości realizacji celów SZRWRiR w ramach polityki spójności UE

Zarząd KRIR przekazał Przewodniczącemu Sejmowej Komisji RiRW informację, że samorząd rolniczy nie uczestniczył w konsultacjach społecznych Umowy Partnerstwa, która jest dokumentem określającym planowane na lata 2014-2020 kierunki interwencji trzech polityk UE w Polsce – tj. Polityki Spójności, II filara Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybołówstwa, pomimo pisemnie zgłoszonej do MRR, deklaracji chęci uczestniczenia w pracach grup roboczych ds. wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności.  Przedstawiciele Krajowej Rady Izb Rolniczych  biorą czynny udział w opiniowaniu II filara WPR na lata 2014-2020, przedstawiając swoje stanowisko pierwotnie do projektu Zarysu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 a później projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (opinia i stanowisko w przedmiotowej sprawie zostały przekazane w załączeniu) – a także aktywnie uczestnicząc w grupach roboczych pracujących w MRiRW opiniujących przygotowywane działania w ramach 6 priorytetów PROW 2014-2020.

Z dokumentu przedstawionego przez MRiRW „Możliwości realizowanych priorytetów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa w ramach Polityki Spójności UE w latach 2014-2020” z dnia 15.10.2013 wynika, że „W poszczególnych etapach opracowania SZWRiR brali udział m.in. przedstawiciele środowisk naukowych – blisko 40 ekspertów rolniczych uczelni publicznych i ośrodków naukowo-badawczych.” - Zarząd KRIR wyraził swoje zaniepokojenie że nie znaleźli się w tym gronie, jako partner społeczny, praktycy rolnicy przedstawiciele samorządu rolniczego.

Samorząd rolniczy uważa za konieczne, z uwagi na planowane przez Rząd RP przesunięcie 25% środków z II do I filara WPR, oraz  biorąc pod uwagę  okrojone środki na PROW 2014-2020, przeznaczenie znaczącej puli środków z Funduszu Spójności i Funduszu Strukturalnych na infrastrukturę na obszarach wiejskich, takich jak gospodarka wodno-kanalizacyjna, oczyszczalnie ścieków, drogi. Dlatego cieszy deklaracja zawarta w piśmie Minister Rozwoju Regionalnego Pani Elżbiety Bieńkowskiej, że na działania bezpośrednio adresowane na obszary wiejskie z Polityki Spójności może zostać przeznaczone ok. 4,5 mld euro, nie mniej jednak wskazano również, ze szereg działań będzie trafiało na obszary wiejskie na zasadach ogólnych, bez stosowania specjalnych preferencji. Rodzi to poważne obawy samorządu rolniczego, że małe gminy wiejskie nie będą w stanie konkurować o środki z Funduszu Spójności czy RPO skierowane na obszary wiejskie z dużymi aglomeracjami i w konsekwencji projekty te nie będą realizowane z tych środków. Tym bardziej, że jak wynika z pisma MRR, zgodnie z przyjętymi założeniami programowymi na lata 2014-2020  główna rola w realizacji zadań związanych z rozwojem obszarów wiejskich, spoczywać będzie na samorządach województw. Wiadomo jednak już w chwili obecnej, że niektórzy Marszałkowie zapowiadają, że w swoich regionalnych programach operacyjnych nie przewidują specjalnych preferencji dla projektów z obszarów wiejskich. Dlatego też w ramach współdziałania MRR, MRiRW oraz samorządów województw nad wypracowaniem optymalnego, możliwego do realizacji zakresu wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z RPO i Funduszu Spójności – to Rząd powinien określić jasne kryteria dostępu dla gmin wiejskich do tych środków, aby stworzyć możliwości dla prostego wdrożenia projektów infrastrukturalnych finansowanych w tej perspektywie finansowej w ramach PROW 2007-2013.

Ponadto, za pozytywne należy uznać planowane wsparcie w ramach Polityki Spójności wspierania zatrudnienia i mobilności pracowników z obszarów wiejskich  poprzez dotacje dla rolników na rozpoczęcie działalności gospodarczej, doradztwo związane z rozpoczęciem i prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej a także wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem poprzez poprawę dostępu do różnego rodzaju usług publicznych na obszarach wiejskich, jak zdrowotnych, społecznych, edukacyjnych w tym przedszkolnych.

Wszystkie te działania wymagają jednak specjalnego priorytetowego podejścia do obszarów wiejskich i wypracowania takich metodologii wyboru projektów, aby planowane środki w wysokości 4,5 mln euro na obszary wiejskie pokryły działania finansowe w latach 2007-2013 z PROW.